Plantgezondheid

Onderzoeksprogramma

Binnen Kennis in je Kas (KijK) draait het innovatieprogramma ‘Het Nieuwe Doen in Plantgezondheid’ volop. Het programma is erop gericht om ziekten en plagen bij de bron aan te pakken en oorzaken weg te halen. Hiermee komen wij tot een structurele aanpak om ziekten en plagen te voorkomen op zowel gewas-, bedrijfs- als ketenniveau. In 2019 en 2020 zijn reeds zestien projecten van start gegaan. In 2021 zijn wederom acht projecten gestart, aangevuld met een calamiteitenonderzoek naar CABY virus in Komkommerachtige. Door inzet van Glastuinbouw Nederland zijn de gelden voor onderzoek meer dan verdubbeld met financiering vanuit de overheid en andere partners. In 2021 stond met name de ontwikkeling van technologische oplossingen op gebied van detectie en automatisch scouten centraal, naast ontwikkeling van biologische bestrijders en sturing van weerbaarheid. Ook het screeningsonderzoek naar correctiemiddelen in het IPM-systeem blijft van belang. In 2021 lag de focus op chemische en biologische middelen tegen rupsen, maar ook spuittechniek wordt steeds belangrijker. Voor 2022 zijn voorbereidingen getroffen om het onderzoek voortvarend door te zetten.

Behoud en uitbreiding biocide

Het biocide dossier is geactualiseerd. Dit is van belang omdat er binnen de nieuwe biocideverordening een steeds sterkere scheiding is tussen een gewasbeschermingsmiddel en een biocide. Biociden met een claim tegen plantenziekte of -plagen worden beschouwd als gewasbeschermingsmiddel en moeten conform de gewasbeschermingsverordening hetzelfde traject doorlopen. Algehele bedrijfshygiëne vormt een essentieel onderdeel van het IPM-systeem in de glastuinbouw waarbij de beschikbaarheid van biociden essentieel is voor een schone start en noodzakelijk voor de uitvoer van hygiëneprotocollen. Ook fytosanitair gezien zijn biociden belangrijk, bijvoorbeeld in geval van uitbraak van een quarantaineorganisme. Glastuinbouw Nederland wil voorkomen dat de sector op dit gebied stappen terug moet zetten en heeft een inventarisatie van het gebruik van reinigingsmiddelen en biociden uitgevoerd. Mede met input vanuit Glastuinbouw Nederland is deze zorg ingebracht bij het ministerie van LNV en de Europese commissie.

Fytosanitair

De fytosanitaire agenda wordt steeds belangrijker. Dit heeft enerzijds te maken met de nieuwe Europese plantgezondheidsverordening, die steeds strengere eisen stelt. En anderzijds de druk door nieuwe ziekten en plagen door internationale handel, teeltwijzigingen en klimaatverandering. Voor de aanpak van het tomatenvirus ToBRFV is een Task Force opgesteld om sneller en adequater te reageren op Europese en nationale acties. Nieuwe incidenten waren de schortkever en een nieuwe spinmijt die beide de Q-status hebben. Nieuwe bedreigingen zijn er in de vorm van een tropisch wortelknobbelaaltje. Borging van voorkomen van nieuwe ziekten en plagen uit derde landen is steeds beter geregeld in Europa en Nederland. Import vanuit andere EU-landen vraagt continu aandacht. Door snel en accuraat te opereren is een mogelijke bedreiging van Xylella heel snel teruggebracht middels track en tracing naar de bron vanuit Zuid-Europa. Voor accurate en eenduidige communicatie gericht op beheersing risico’s werkt de voedingstuinbouwketen nauw samen binnen TuinbouwAlert.

Kennistransfer plantgezondheid

Het communicatieproject ‘Kennistransfer Plantgezondheid’ is door Glastuinbouw Nederland ook in 2021 voortgezet. Met dit project wordt beoogd om ontwikkelde kennis uit onderzoek door te laten stromen en toepasbaar te maken in de praktijk en daarmee toegankelijk te maken voor telers. Daarbij is er ook nadrukkelijk de behoefte om van elkaar te leren, zowel tussen gewassen en sectoren onderling als tussen onderzoek en praktijk. De inventarisatie en mogelijkheden van biostimulanten zijn verwerkt in een rapport. Daarnaast zijn praktijkgerichte factsheets en herkenningskaarten van onder andere luis opgesteld. Helaas was het ook dit jaar door de situatie omtrent corona niet mogelijk om veel fysieke bijeenkomsten te organiseren. Om deze reden zijn weer diverse webinars gehouden, die met grote belangstelling zijn gevolgd. De IPM tool is dit jaar gelanceerd en gevuld met de beschikbare informatie. Relevante informatie uit de webinars zijn als filmpjes toegevoegd aan de IPM tool.

Middelenpakket

Om een geïntegreerde teeltwijze mogelijk en verantwoord te maken, is het inzetbaar houden van een voldoende breed middelenpakket een belangrijke voorwaarde. Dit middelenpakket bestaat steeds minder uit middelen van chemische origine en steeds vaker uit groene middelen. De specialisten van Glastuinbouw Nederland blijven een proactieve rol spelen in de overleggen met een groter aantal toelatinghouders. Naast het vinden van oplossingen voor knelpunten middels etiketuitbreidingen, veelal met gelden van het Fonds Kleine Toepassingen, is ook dit jaar weer volop ingezet op het verkrijgen van reguliere toelatingen voor de glastuinbouw, alsmede de noodzakelijke vrijstellingen. De maandelijks gepubliceerde besluiten van het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) zijn het tastbare bewijs van de inzet van team Plantgezondheid op dit onderdeel.

UP Gewasbescherming 2030

Dit jaar is veel inzet gepleegd op het uitwerken van het Uitvoeringsprogramma (UP) Gewasbescherming van het ministerie van LNV. Binnen het UP Gewasbescherming wordt gewerkt aan zowel korte als lange termijn activiteiten. Voor de lange termijn heeft het min van LNV op verzoek van Glastuinbouw Nederland het programma ‘Groene Gewasbescherming’ uitgebreid met extra onderzoek gericht op herinrichting glastuinbouwbedrijven 2030. De focus hierbij ligt op tomaten- en potplantenbedrijven. Voor de middellange termijn is er een programma opgesteld met diverse pilots. In glasgroente, snijbloemen en potplanten worden praktijk gericht proeven en demonstraties opgesteld, om te komen tot onder- en bovengrondse ecosystemen, gesloten kasconcepten en inzet van groene middelen. Beide zijn gerealiseerd met extra financiële inzet van het ministerie van LNV. Voor de korte termijn zijn diverse knelpunten voorgelegd. Ondanks dat deze nog niet opgelost zijn, wordt wel structureel gewerkt een heldere en transparante procedures. Om als glastuinbouw zelf meer de regie te nemen, is er vanuit het team gewerkt aan een nieuwe strategieaanpak gericht op weerbaar gewas (genetica), technologie, biologie en chemie. Dit zijn ook de belangrijkste pijlers binnen het programma Kas als Ecosysteem (KaEco) dat verder is uitgewerkt.

Glastuinbouw Nederland - © 2024