Toch was het wel degelijk een energieonderwerp waarmee Rob Baan drie jaar geleden veelvuldig in de publiciteit kwam: ODE. “De ODE-discussie vond ik een pure belediging voor modern ondernemerschap. Je bent voorloper in het gebruik van duurzame energie en wordt daarvoor gestraft middels exorbitante belastingverhoging. Dat vind ik schandalig. Tuinders die voorop lopen worden op die manier evenredig gestraft met collega’s die nog geen enkele stap hebben gezet richting fossielvrij telen. Dan trappen ondernemers op de rem en wachten ze met innoveren.”

Overheidsbeleid
Enerzijds doen wat de overheid graag wil, in dit geval een bijdrage leveren aan de energietransitie, maar tegelijkertijd door diezelfde overheid worden gestraft. Het leidt tot onbegrip en woede bij Rob Baan. De ODE-problematiek is tevens een mooi bruggetje naar een andere netelige kwestie die hem zeer hoog zit: de gezonde lunch op zijn bedrijf, de visie van de Belastingdienst daarop en de uitspraak van de rechter. “Dat zit me inderdaad zeer hoog, zo hoog dat we het nu neerleggen bij de Hoge Raad. Ook hier straft de overheid bedrijven die uitvoering geven aan overheidsbeleid.”
Het bestuurslid van Glastuinbouw Nederland en Glastuinbouw Westland doelt op het convenant waarin partijen zich sterk maken voor een gezonde jeugd. “De situatie is dusdanig schrijnend dat we op basisscholen in achterstandswijken noodvoeding gaan geven aan kinderen die zonder ontbijt naar school komen. Dat is vullen in plaats van voeden. De grote voedingsmiddelenmaatschappijen spinnen daar garen bij. Ze zijn met ongezonde producten verantwoordelijk voor diverse welvaartsziekten en strijken daarvoor de winst op in het buitenland. Dat proces is al 25 jaar aan de gang. Zij dragen niet bij aan de oplossing van een gezondere generatie, dat doet de tuinbouw wel. Maar de hero’s op dit gebied zitten nu vaak in de beklaagdenbank. Het is de wereld op zijn kop.”

Gedragsverandering
De rechtszaak waarover Rob Baan het heeft is de belastingaanslag vanwege het gratis verstrekken van een gezonde lunch aan de medewerkers van Koppert Cress. “Personeel is het onroerend goed van je bedrijf. Ons mission statement is dat medewerkers gezond hun pensioen moeten halen. Dat vereist de juiste kleding, goede werkomstandigheden, maar ook gezonde voeding. Het is lastig om mensen te bewegen om een gezonde lunch mee van huis te nemen, dus zijn we het zelf gaan doen. Dat slaat heel goed aan, een gedragsverandering is inmiddels ingezet. Ook ’s avonds thuis wordt er gezonder gegeten dan voorheen. We zijn het enige land dat twee keer per dag brood eet. Andere landen zetten daar een extra keer groente en fruit tegenover. Daar ligt de eerste winst.”

Gezondheid & geluk
De gezonde maaltijd werd onderdeel van de Arboregeling; schouderklopjes van de Arbodienst, goedkeuring van sociale zaken, maar het venijn zat bij de Belastingdienst. “Ondernemers mogen hun personeel diverse voordelen bieden, zoals een fietsenplan, maar het verstrekken van een gezonde lunch levert een heffing op van 80%. Dat vind ik onacceptabel.”
Gezondheid vormt zijn hele carrière al de rode draad van zijn ondernemerschap. “Daar hebben we de term ‘geluk’ aan toegevoegd, want ook de sierteelt levert een essentiële bijdrage aan het welbevinden van consumenten. Dat moeten we wel veel nadrukkelijker uitdragen!”

Don Quichot
Rob Baan heeft ook wel een verklaring waarom mensen blij worden van een bos bloemen of een mooie plant. “Wij mensen zijn natuur, groen om ons heen maakt ons blij. De glastuinbouw ondersteunt die natuur en brengt het bij mensen thuis, op kantoor, in de klas. Ze zorgen voor een zuiverende werking in gesloten werkruimtes, dat is al meerdere keren aangetoond. Het is de taak en de uitdaging voor de glastuinbouwsector om duidelijker in kaart te brengen waarom we onze producten telen. Te veel zijn we nog gefocust op hoe we telen.”
Als bestuurslid laat hij dat geluid ook nadrukkelijk horen binnen Glastuinbouw Nederland. “Binnen het bestuur hoor ik medestanders, maar ik krijg ook wel tegengas. Geen probleem, dat is een mooi proces waardoor je uiteindelijk met elkaar verder komt. En ja, er zijn momenten dat ik mezelf een Don Quichot voel, maar dat is mijn eigen keuze. Anderzijds gun ik de hele sector een in alle opzichten zo gezond bedrijf als Koppert Cress.”

Uniek teeltgebied
Het andere verhaal van de glastuinbouw vertellen, dat is een missie van Rob Baan. Dat maakt ook dat hij zich laat horen bij uiteenlopende sectoren, waaronder de gezondheidszorg. “Dat Nederland de tweede agrarische exporteur ter wereld is, is een achterhaald verhaal. We zijn leverancier van gezonde producten voor de Europese binnenmarkt. En die producten worden in de basis geproduceerd in een uniek teeltgebied. Het milde klimaat maakt ons land een glastuinbouwland bij uitstek. Daar komt bij dat een toonaangevende Nederlandse bank het Westland omschrijft als een uniek gebied voor de energietransitie. Dergelijke locaties zijn veel waard, gezien de uitdagingen waarover we als maatschappij de komende decennia voor staan.”

Duurzame kas
Dat is ook de reden waarom Rob Baan initiatiefnemer is van een nieuw bedrijf: Division Q. “Bedoeld om startups zich te laten ontwikkelen en samen te laten werken op gebied van kastechniek en energiebesparing. De initiatieven van Kas als Energiebron waren daarbij een eyeopener. Wij willen middels een ‘open source’ de meest duurzame kas van de wereld ontwikkelen. Aantonen dat we als glastuinbouw nog veel meer kunnen dan nu al is gerealiseerd.”

In de rubriek ‘Bestuurder in beeld’ komt maandelijks een bestuurslid van Glastuinbouw Nederland aan het woord over zijn of haar bestuursactiviteiten, het ondernemerschap en visie op de actualiteit.

(Tekst: Roger Abbenhuijs)