Arbeidsinspectie legt bedrijven stil bij ernstige misstanden met arbeidsmigranten

De Nederlandse Arbeidsinspectie krijgt meer mogelijkheden om het werk op een bedrijf stil te leggen als er ernstige misstanden zijn met werknemers, onder wie arbeidsmigranten. Dat maakte minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) op 11 februari bekend. Deze hardere aanpak van ernstige misstanden kan op instemming van Glastuinbouw Nederland rekenen. “Werknemers zijn ons kostbaarste kapitaal, zij behoren met zorg en respect behandeld te worden. Bedrijven die dat weigeren in te zien en zich willens en wetens aan de regelgeving onttrekken, moeten aangepakt worden. Zulk gedrag is onacceptabel”, reageert voorzitter Adri Bom-Lemstra van Glastuinbouw Nederland.

Ze wijst erop dat de glastuinbouw zijn verantwoordelijkheid neemt. “Zo eisen wij van onze leden dat zij met gecertificeerde partijen werken en dat zij controleren of gemaakte afspraken bij het inlenen van medewerkers correct worden uitgevoerd.” Daarnaast verplicht Glastuinbouw Nederland zijn leden met SNA-gecertificeerde uitzendbureaus te werken en hun te huisvesten in AKF/SNF-gecertificeerde woonruimten. “Die verplichting is opgenomen in onze lidmaatschapsvoorwaarden. Bovendien verplicht de cao Glastuinbouw telers die werknemers inlenen, te toetsen of de ingeleende medewerkers de juiste betaling krijgen.”

Checklist Uitzendkrachten
De regels voor het inzetten van internationale medewerkers zijn in de praktijk erg complex. Om ondernemers te helpen bij het veilig en sociaal inzetten van uitzendkrachten, stelde Glastuinbouw Nederland daarom de Checklist Uitzendkrachten op.

Ernstige misstanden
Op dit moment kan de Arbeidsinspectie via de Arbowet werkzaamheden bij een bedrijf tijdelijk stilleggen bij ernstig gevaar voor personen. Uit een verkenning van het kabinet blijkt dat de inspectie deze wettelijke mogelijkheid ook kan inzetten bij ernstige misstanden. Ernstige misstanden zijn bijvoorbeeld wanneer een werknemer te maken heeft met een combinatie van slechte omstandigheden zoals heel weinig loon krijgen, moeten slapen op de werkplek, heel lang moeten werken, illegaal verblijven of werken, ingenomen bankpassen en reisdocumenten, onduidelijkheid over wie de leidinggevende is, ontbrekende of gebrekkige administratie en fysiek of psychisch geweld.

‘Snoeihard aanpakken’
Minister Van Hijum noemt het stil kunnen leggen van bedrijven “een extra maatregel waarmee de Nederlandse Arbeidsinspectie het verdienmodel van malafide uitzendbureaus en werkgevers die arbeidsmigranten uitbuiten, snoeihard kan aanpakken”. De maatregel is gericht op het stilleggen van de werkplek of werkzaamheden die ernstig gevaar opleveren. Er kan zich volgens de minister ook een situatie voordoen waar de combinatie van factoren zelfs leidt tot stillegging van alle werkzaamheden binnen een bedrijf. De stillegging wordt weer opgeheven zodra er geen sprake meer is van ernstig gevaar.

Inname van reisdocumenten en bankpassen
Werkgevers die paspoorten en bankpassen innemen, lopen voortaan het risico op een boete. Door het innemen van dit soort documenten maken zij werknemers afhankelijker van hen, wat ook tot stress leidt. Dat is een overtreding van de Arbowet omdat deze een werkgever juist verplicht te voorkomen dat werknemers te maken krijgen met een hoge werkdruk (psychosociale arbeidsbelasting). De Arbeidsinspectie kan dan, na een herhaalde waarschuwing, een boete opleggen. Is er ook nog sprake van andere ernstige misstanden, dan kan de Inspectie werkzaamheden stilleggen.

Ingrid Blom-Meeusen

Glastuinbouw Nederland - © 2025