Bodemsanering: subsidiepot nadert sluiting

Vrijwel alle vervuilde bodems in Nederland die een risico vormen voor milieu en gezondheid zijn in kaart gebracht. Toch zijn er nog heel wat vervuilde plekken die geen risico vormen, maar mogelijk toch ooit gesaneerd moeten worden. Wacht als verantwoordelijke niet te lang met plannen maken: eind 2024 gaat de subsidiepot op slot en bedrijven moeten al ruim voor de tijd acties hebben ondernomen.

Volgens een afspraak tussen de overheid en het bedrijfsleven zitten in die subsidiepot miljoenen euro’s. Geld waarop grondeigenaren of erfpachters met vervuilde grond mogelijk een beroep kunnen doen om de kosten van een bodemsanering financieel behapbaarder te maken. Officieel moeten bedrijven zich vóór 2008 hebben gemeld, maar bedrijven waarvoor dit mogelijk niet het geval is kunnen wellicht alsnog in aanmerking komen voor cofinanciering bij sanering. De hoogte van die financiële bijdrage varieert voor een mkb-bedrijf tussen de 25 en 40 procent. Voor niet-mkb-bedrijven ligt deze bijdrage tien procent lager.

Vóór 2024
Wie hiervan gebruik wil maken, moet voor 2024 een saneringsplan indienen bij het Bevoegd Gezag. Voor de subsidie moet een bedrijf zich melden bij Bodembeheer Nederland, de uitvoerende instantie op dit gebied, of bij het Bevoegd Gezag. Hier wordt bekeken of de situatie in aanmerking komt voor een subsidie en zo ja, hoe hoog die subsidie zal zijn. Voor die melding hebben bedrijven iets meer tijd: tot einde van 2024, zolang het saneringsplan maar vóór 2024 is ingediend.
Voor ondernemers die nog geen saneringsplan hebben opgesteld maar wel actie willen ondernemen, kan Bodembeheer Nederland in samenwerking een plan opstellen. De sanering zelf moet, bij subsidietoekenning, vóór 1 januari 2030 zijn afgerond. Nu lijkt dat nog ver weg, maar de ervaring leert dat het traject van sanering een lange weg is. Ook in de voorbereidende fase. Advies aan bedrijven die sanering overwegen, is dan ook om snel in actie te komen.

Alsnog saneren?
Ook als er nu geen sprake is van een saneringsplicht, kan het zijn dat in de toekomst alsnog moet worden gesaneerd. Bijvoorbeeld wanneer de bedrijfsactiviteiten veranderen of worden beëindigd. Bijvoorbeeld bij de wens de grond te herontwikkelen, dan moet volgens de uitvoeringsregels vanuit de Omgevingswet worden gehandeld. Dit houdt in dat een locatie na sanering weer geschikt moet zijn voor het beoogde, toekomstige gebruik. Hierbij wordt gekeken naar die toekomstige functie: bij woonhuizen met tuin worden zwaardere eisen gesteld aan de bodemkwaliteit dan bij een bedrijfsterrein.

Nu nadenken
VNO-NCW raadt grondeigenaren of erfpachters aan om, bij aanwezigheid van bodemverontreiniging, op korte termijn na te denken over de toekomst van deze locatie. Indien er herontwikkeling wordt overwogen, is het verstandig om mogelijke plannen zo snel mogelijk concreet te maken en in te dienen voor 1 januari 2024. Dan bestaat nog tot 2030 de mogelijkheid om de sanering uit te voeren. Overigens: ook de bedrijven die zich voor 2008 al hebben gemeld, moeten uiterlijk 2030 klaar zijn met de sanering.
Plannen die pas na 2024 worden uitgewerkt, moeten worden uitgevoerd onder de nieuwe, eenvoudigere uitvoeringsregels, maar dan zónder financiële bijdrage van de overheid. Of dit voor een bedrijf voor- of nadelig is, is in zijn algemeenheid lastig te zeggen. Bij verkoop van het bedrijfsterrein met bodemverontreiniging dient een nieuwe eigenaar geïnformeerd te worden. Hoe de vastgoedmarkt hiermee om zal gaan, is niet in te schatten.

Aandacht
Kortom: wel bodemverontreiniging, maar gaat het niet om een risicovervuiling? Dan is saneren niet nodig. De afweging om wel of niet te saneren ligt bij de eigenaar, maar geef het op tijd de aandacht. Ondernemers dien denken aan sanering moeten ervoor zorgen dat voor 1 januari 2024 een saneringsplan is ingediend bij het bevoegd gezag en dat uiterlijk 31 januari 2024 een aanvraag voor subsidie is gedaan bij Stichting Bodembeheer Nederland of het Bevoegd Gezag. 

Mogelijkheden
Voor vragen over de mogelijheden van een specifieke situatie kan het beste zo snel mogelijk contact worden opgenomen met Stichting Bodembeheer Nederland, via e-mail of telefonisch 085-3301010, of met de bevoegde overheid. Ook bij twijfel of uitvoering van een bodemsanering op uw bedrijfsterrein noodzakelijk of wenselijk is. Bodembeheer Nederland kan meedenken om hierover meer duidelijkheid te krijgen.

Ton Ravesloot (secretaris milieu VNO-NCW)

Glastuinbouw Nederland - © 2024