“Boeren en tuinders maken producten waar mensen gezond en gelukkig van worden. Het spreekt voor zich dat ondernemers zich ook inzetten voor gezonde en gelukkige werknemers. Wij nemen als werkgevers onze verantwoordelijkheid voor goede omstandigheden. Dat is de norm, zoals Roemer ook erkent. Anders zouden we nooit jaarlijks 120.000 internationale werknemers in de agrarische sector mogen verwelkomen. Maar er zijn ondernemers die het minder nauw nemen met de regels. Er moet streng naar hen worden gekeken. We onderschrijven de urgentie en hoofdlijnen van het advies, maar waarschuwen wel dat de ondernemers die nu al hun verantwoordelijkheid nemen niet belast mogen worden met onnodige regels, administratieve rompslomp of extra eisen,” aldus Wim van den Boomen, portefeuillehouder Goed Werkgeverschap en Economisch Beleid bij LTO Nederland en bestuurslid van Glastuinbouw Nederland.

Meer huisvesting snel nodig
“We zijn het eens met de aanbeveling dat er zo snel mogelijk meer en kwalitatief goede huisvesting gerealiseerd moet worden. Werkgevers in de land- en tuinbouw willen goede huisvesting bouwen of verbouwen, maar krijgen vaak niet de gelegenheid van gemeenten. Hiervoor is lokaal maatwerk nodig met ambitieuze bouwdoelstellingen onder regie van het Rijk,” zegt Van den Boomen.
Roemer adviseert onder meer een norm van minimaal 15 m2 en maximaal één persoon per kamer om de kwaliteit van huisvesting te verbeteren. Werkgeversorganisaties hebben samen met de vakbonden al in 2019 het Agrarisch Keurmerk Flexwonen ontwikkeld. De sociale partners investeren in de kwaliteitseisen voor huisvesting. Wettelijk afdwingen, zoals Roemer voorstelt, is volstrekt overbodig.
Van den Boomen: “Het voorstel om de huisvesting te ontkoppelen van het arbeidscontract en tegelijkertijd de kwaliteitsnormen te verhogen zorgt voor nog grotere tekorten en afhankelijkheid van commerciële huisvesters, en drijft werknemers naar huisjesmelkers of illegale huisvesting.”

Werkgeverschap en uitzendkrachten
De werkgeversorganisaties benadrukken dat goed werkgeverschap de norm is en dat misstanden moeten worden aangepakt; ook bij uitzenders en inleners die het niet zo nauw nemen met de regels. Een certificeringsplicht kan daaraan bijdragen, maar mag geen alternatief zijn voor gebrekkige handhaving door de overheid zelf.
“Roemer stelt voor om ondernemers die arbeidskrachten via een niet-gecertificeerd uitzendbureau werk bieden een boete van € 8.000 op te leggen. Wij zien liever dat de overheid zelf haar verantwoordelijkheid neemt voor de aanpak van uitwassen, en dat ondernemers worden gestimuleerd om werknemers in dienst te nemen,” aldus Van den Boomen.

Investeren in handhaven
Van den Boomen: “Agrarische werkgevers hebben vaak een jarenlange band met buitenlandse arbeidskrachten die elk seizoen terugkomen. Ze zetten zich in voor eerlijk en veilig werk en hebben dan ook een groot belang bij een effectieve aanpak van misstanden. Uitwassen met slechte werk- en leefomstandigheden raken alle sectoren, van land- en tuinbouw tot logistiek en industrie. Het schaadt het imago van Nederland en zorgt voor oneerlijke concurrentie. Dat vraagt om een stevige en gerichte handhaving. Roemer zegt dat de overheid daarin moet investeren. We onderschrijven dat.”