Eindrapport - Phalaenopsis naar fossielvrij in de warme opkweekfase
Gevolgen lagere lichtsom
Met een lagere intensiteit belichting wordt opkweek op meerdere teeltlagen in de kas of zelfs een volledig daglichtloos teeltsysteem namelijk eerder rendabel. Echter, een lagere lichtsom in de opkweek moet dan niet ten koste gaan van de plantkwaliteit. De hypothese vooraf is dat minder belichten in de opkweekfase vooral ten koste gaat van wortelgewicht, wat niet tot minder bloemtakken of bloemen hoeft te leiden wanneer er in de daaropvolgende koel- en afkweekfase wel voldoende licht is.
Teeltproef
Plant Lighting heeft dit in een proefkas samen met Delphy Improvement Centre onderzocht. De proef was een volledige teelt van week 42 (start opkweek) 2023 t/m week 36 2024 (einde teelt) met vier rassen. Tijdens de opkweekfase is de kas in tweeën gesplitst met aan beide kanten een dimbare LED-installatie gescheiden door een rolscherm. Er is gestuurd op een lichtsom van 4.0 (laag licht) en 5.8 (hoog licht) mol/m2 /dag. Na 16 weken is een gedeelte van de planten gewisseld tussen laag en hoog licht en is groei en ontwikkeling gemeten. Na 27 weken is nogmaals gemeten en is het rolscherm opgetrokken. Vervolgens zijn alle planten gekoeld en afgekweekt bij een gelijke lichtsom van 7.5 mol/m2 /dag om de gevolgen van de lichtsom tijdens de opkweek op het aantal bloemtakken en de plantkwaliteit te onderzoeken.
Resultaten na 16 weken
Na 16 weken opkweek was er geen verschil in scheutgewicht, maar wel 19% meer wortelgewicht bij de hoog licht. Na 27 weken opkweek was bij de hoog lichtbehandeling wel iets meer scheutgewicht (+9%) en maar liefst 34% meer wortelgewicht. Het effect van de lichtbehandelingen op de bladafsplitsing was klein: geen verschil na 16 weken en gemiddeld +3.3 en + 3.5 blad voor respectievelijk laag en hoog licht na 27 weken.
Hoog en laag licht
Hoog licht gaf ook een iets compactere bladvorm en meer wortels buiten de pot. Dat laatste is onwenselijk. Belangrijker is de vraag wat de gevolgen daarvan zijn op de plantkwaliteit aan het einde van de teelt. Uit de bloemtaktellingen komt naar voren dat er iets minder 1-takkers zijn bij planten opgekweekt onder hoog licht (2% 1-takker) dan onder laag licht (4% 1-takker). Twee of meer bloemtakken zijn wenselijk. Opkweek onder hoog licht resulteert ook in een forsere en zwaardere plant aan het eind van de teelt. De bloemtakken zijn zwaarder (+16%), langer (+2.8 cm) en hebben iets meer bloemen en knoppen (+1.3 knop) en zijtakken. De behandelingen waarbij na 16 weken opkweek is gewisseld tussen hoog en laag licht zitten daar in grote lijnen tussenin, waarbij van laag naar hoog licht net iets beter presteert dan andersom.
Economische afweging
Of de voordelen van hoog licht in de opkweek voor de eindkwaliteit opwegen tegen de extra kosten voor belichting is een economische afweging. In de winter bij 1 mol/m2 /dag aan daglicht in de kas moet voor de hogere lichtsom 60% meer belicht worden. Als alternatief kan minder belichting tijdens de eerste 16 van de opkweekfase een goede middenweg bieden.
Financiering
Dit project is uitgevoerd door Plant Lighting B.V. i.s.m. Delphy IC en gefinancierd en gecoördineerd door Kas als Energiebron, een innovatieprogramma van het ministerie van LVVN en Glastuinbouw Nederland. Het onderzoek is mede mogelijk gemaakt door bijdragen vanuit de gewascoöperatie Potorchidee, Signify en Sendot.. De proef is gevolgd en begeleid door telers.
