Hoge energieprijzen zetten positie glastuinbouw op het spel

De glastuinbouw levert een belangrijke bijdrage aan een duurzame, gezonde en gelukkige maatschappij. Telers staan garant voor een rijk gevarieerd aanbod aan groenten, fruit, bloemen en planten. Die producten zijn van grote betekenis voor vele miljoenen consumenten in Europa, elke dag. Door verstandig met energie om te gaan, is de sector een belangrijke schakel in de elektriciteitsvoorziening van ons land. Maar die basis wankelt; hoge energieprijzen zetten het voortbestaan van 40% van de bedrijven binnen een half jaar op het spel.

De glastuinbouw wil en kan de nationale energietransitie een impuls geven. Binnen vijf jaar is het jaarlijkse Nederlands aardgasverbruik te reduceren met in totaal ruim 900 miljoen kuub. Deze snelle reductie, vergelijkbaar met het jaarverbruik van ruim 750.000 huishoudens, is uniek voor Nederland. Dat aanbod heeft de glastuinbouwsector medio april gedaan aan de politiek, overheid en maatschappij. Dat kan echter alleen in samenwerking met de overheid. De glastuinbouw moet immers door de huidige energiecrisis worden geholpen.

Veel investeringen
De Oekraïnecrisis benadrukt de noodzaak om minder afhankelijk te zijn van (Russisch) gas. Het plan van de glastuinbouwsector draagt daaraan bij en vermindert binnen vijf jaar de CO2-uitstoot met ruim 1,6 megaton per jaar. Het brengt realisatie van de Nederlandse bijdrage aan het Parijs-akkoord en de doelen van de Europese Green Deal binnen bereik.

Telers investeren al ruim vijftien jaar volop in energiebesparing en verduurzaming. De sector loopt voorop in de ontwikkeling en het gebruik van aardwarmte en restwarmte, is initiator en aanjager van de aanleg van warmtenetten, waar ook woningen op aan te sluiten zijn. En de sector zet in op duurzame alternatieven als CO2-hergebruik en LED-verlichting. De investeringen van honderden miljoenen euro’s resulteerden al in forse daling van de CO2-emissie. De Nederlandse glastuinbouw heeft de ambitie om in 2040 klimaatneutraal te zijn.

Volle kracht vooruit
Het signaal aan politiek en maatschappij is van groot belang, omdat alle operationele duurzame projecten momenteel op het spel staan. Door koppeling aan de gasprijs, stoppen subsidies bij hoge gasprijzen. Blijft die koppeling gehandhaafd, dan staken in 2023 tientallen duurzame projecten, gaan bedrijven terug op het verbruik van gas en neemt het gasverbruik jaarlijks met ruim 340 miljoen kuub toe. Ontkoppeling van gasprijs aan subsidie kan dat voorkomen. De glastuinbouw wil geen stap terug in de energietransitie, maar juist met volle kracht vóóruit.

Behoud duurzame projecten
Een lijst met duurzame projecten voor de komende jaren maakt duidelijk dat binnen vijf jaar ruim 900 miljoen kuub gas per jaar is te besparen. Dan moet de politiek wel voldoen aan drie essentiële voorwaarden: in de kern gezonde tuinbouwbedrijven overeind houden en versneld verduurzamen; bestaande duurzaamheidsprojecten in stand houden; nieuwe duurzaamheidsprojecten in sneltreinvaart ontwikkelen.

De glastuinbouw heeft politiek en overheid met klem opgeroepen samen snelheid te maken. Dan kunnen telers sneller van het aardgas af.

Roger Abbenhuijs

Glastuinbouw Nederland - © 2024