Ondanks meerdere positieve elementen, bevat het op woensdag 15 december gepresenteerde regeerakkoord zeker ook punten van aandacht en intensief overleg. In het vijftig pagina’s tellende document benoemt de nieuwe coalitie onder meer het tegengaan van klimaatverandering, de aanpak van de stikstofcrisis, het aanpakken van onevenwichtigheden op de arbeidsmarkt en het investeren in een goed vestigingsklimaat voor ondernemers en bedrijven.
Ook benoemen coalitiepartijen VVD, D66, CDA en Christen Unie het belang van een gezonde generatie. Onder andere met meer aandacht voor preventie en een gezonde levensstijl van jongs af aan. Dat sluit aan bij de boodschap uit het verkiezingsmanifest van Glastuinbouw Nederland, dat voorafgaand aan de Tweede Kamerverkiezingen naar de politieke partijen is gestuurd. Daarin werd het belang van gezondheid en geluk en de essentiële rol van de glastuinbouw daarbij met name benoemd.

Energie: verduurzaming
De glastuinbouw wordt specifiek genoemd als een sector met veel potentie om koploper te zijn in energiezuinige en circulaire productie van hoogwaardige producten. ‘De sector kan zelfs CO2-postitief worden, maar leunt nu nog vooral op aardgas. We gaan deze overstap stimuleren in plaats van ontmoedigen. We creëren de randvoorwaarden om de glastuinbouw verder te verduurzamen en koploper te laten zijn in energiezuinige, circulaire producten.’ Glastuinbouw Nederland vindt het positief dat de glastuinbouw op deze manier specifiek wordt genoemd en dat de potentie van de sector wordt benadrukt. “Ook is het positief dat er concrete inzet komt op het stimuleren in plaats van het ontmoedigen van de energietransitie. Zoals bekend, kent die transitie de nodige tegenvallers de afgelopen jaren. Wij hopen de intenties van de overheid te kunnen concretiseren in het convenant Energietransitie Glastuinbouw 2021-2030 waar momenteel aan wordt gewerkt”, reageert voorzitter Adri Bom-Lemstra.

Energie: Energiebelasting
Een positief plan op gebied van energie is het loskoppelen van SDE en ODE. Daarnaast worden schijf 2 en 3 elektriciteit vanaf 2023 verlaagd. In 2023 met € 288 miljoen en daarna met € 500 miljoen per jaar. “Hoe dit precies gaat gebeuren en wat dat in de praktijk betekent voor de glastuinbouw moet nog worden onderzocht, maar het is bijzonder goed nieuws en eindelijk een concreet resultaat van de jarenlange lobby van verschillende sectororganisaties”, benadrukt de voorzitter van Glastuinbouw Nederland.
Kritischer is zij over het voornemen om vanaf 2025 de inputvrijstelling van gas in de WKK af te bouwen en het verlaagd tarief op energiebelasting voor ketelgas af te bouwen. “Hoe dit precies uitpakt voor de glastuinbouw is op dit moment nog onbekend en wordt de komende tijd onderzocht.”

Plantgezondheid
De ingezette omslag naar geïntegreerde gewasbescherming wordt geïntensiveerd. Het nieuwe Kabinet wil dat doen door het stellen van tussendoelen, het bevorderen van innovatie, precisielandbouw en het stimuleren van groene alternatieven. Dit past volgens Glastuinbouw Nederland goed binnen haar aangescherpte strategie, gericht op genetica (weerbare planten), technologie, biologie en middelen. Door verder te werken aan meer gesloten kasconcepten, zowel boven- als ondergronds, neemt de impact van middelen verder af. Behoud en verdere verbetering van de waterkwaliteit blijft van groot belang omdat de normen voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen afgestemd worden op de Kaderrichtlijn Water.
“Er wordt fors geïnvesteerd in een duurzame landbouw en in een robuust natuurareaal, om weer tot een balans te komen. Die aanpak richt zich niet alleen op stikstof, maar ook op de Europese normen en opgaven van de waterkwaliteit, bodem, klimaat en biodiversiteit. Wij verwachten dat dit samen met de sectoren wordt opgepakt, zoals het duurzaam inrichten van glastuinbouwgebieden”, zo geeft Adri Bom-Lemstra aan.

Water
In het regeerakkoord is aangegeven dat het Deltafonds extra middelen krijgt voor waterveiligheid, hittestress en klimaatadaptatie waaronder de zoetwatervoorziening. Extra aandacht voor de zoetwatervoorziening is positief voor de glastuinbouw, die kwalitatief goed gietwater nodig heeft om de milieudoelstellingen met betrekking tot emissiebeperking te realiseren. “We zien uit naar nauwere samenwerking met de overheden op dit punt. Helaas wordt er niet gesproken over extra geld voor waterkwaliteit en waterzuivering. Dat was de afgelopen jaren juist een speerpunt en daar liggen nog de nodige uitdagingen.” Verbetering van de werking van rioolwaterzuiveringen, vooruitlopend op de aanscherping van de Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater, was naar de mening van Glastuinbouw Nederland een goed initiatief geweest.
Toezichthouders krijgen extra middelen van de overheid en de onafhankelijkheid wordt beter geborgd. Dit is een van de punten waarmee de overheid milieucriminaliteit en –risico’s steviger wil aanpakken. Op zich is dit een goede ontwikkeling en Glastuinbouw Nederland heeft al langer aangegeven dat er meer aandacht moet zijn voor toezicht en handhaving. “Aandachtspunt is wel dat hier de menselijke maat blijft bestaan en dat niet dezelfde fouten worden gemaakt als bij de toeslagenaffaire.”

Stikstof
De coalitie geeft in het akkoord aan dat er een transitiefonds komt om de stikstofproblematiek aan te pakken. De betrokken partijen zijn zich ervan bewust dat dit langjarig, voorspelbaar en coherent beleid vergt. “Dit is een goede ontwikkeling, met name ook het besef bij de overheid met betrekking tot de noodzaak van consistent beleid. In het akkoord wordt de bijdrage van de glastuinbouw aan verduurzaming geroemd. Daarom is het extra belangrijk dat de huidige stikstofimpasse voor de glastuinbouwsector niet leidt tot langdurige stilstand. Glastuinbouw Nederland zou dan ook graag zien dat de voorgestelde nieuwe Minister voor Klimaat en Energie ook de problematiek rond stikstof onder zijn hoede neemt. “Stikstof raakt namelijk niet alleen de landbouwsector, zo is inmiddels méér dan duidelijk.” 

Arbeid
De nieuwe regering wil een aantal grote hervormingen in de arbeidsmarkt doorvoeren. Zo moeten de verschillen tussen flex en vast worden verkleind. Te veel mensen in Nederland zijn afhankelijk van tijdelijke contracten. De glastuinbouwsector is hier kritisch op, vooral ten aanzien van seizoensmatig werk. “We missen duidelijkheid over de wachtgeldpremie in relatie tot seizoensarbeid, plus dat er ook onvoldoende duidelijk is hoe zich dit verhoudt tot internationale werknemers die hier tijdelijk willen werken”, benadrukt de voorzitter.
Werken lonender maken, de armoedeval verkleinen, stapsgewijze verhoging van het minimumloon met 7,5% en koppeling houden met de uitkeringen, zijn andere aanpassingen. In het MLT-advies was opgenomen dat er flankerend fiscaal beleid richting werkgevers zou komen om dit te compenseren. “We zien wel een verhoging van het WML maar geen duidelijkheid over het geadviseerde flankerend fiscaal beleid.”
Glastuinbouw Nederland sluit zich aan bij de steun van de regering voor een forse investering op de invoering van de adviezen van de commissie Roemer om misstanden bij arbeidsmigratie en uitbuiting van werknemers tegen te gaan, slechte huisvesting aan te pakken, en oneerlijke concurrentie en verdringing op de arbeidsmarkt te voorkomen. “Wij werken graag mee aan de uitvoering hiervan en zetten daar zelf ook al grote stappen in”, aldus Adri Bom-Lemstra.