Met het symposium, dat ruim honderd stakeholders trok, werd het vierjarige praktijkprogramma afgesloten. Het door LVVN gefinancierde praktijkprogramma moet telers in alle land- en tuinbouwsectoren met praktijkgerichte oplossingen helpen in hun streven te komen tot weerbare en nagenoeg emissieloze teeltsystemen op weg naar 2030.”De ambitie is groot, maar oplossingen moeten wel haalbaar en betaalbaar zijn voor telers”, zo stelde Sütterlin.

Resultaten pilotprogramma’s
Tijdens de bijeenkomst werden de resultaten van de dertien intersectorale Pilotprogramma’s Weerbaarheid gepresenteerd. Een groot aantal succesvolle pilots passeerde de revue. In veel gewasgroepen zijn kleine stappen uitgetest om tot weerbaardere teeltsystemen te komen. Maar er zijn ook grotere systeemsprongen uitgewerkt in enkele pilots, zelfs met het oog op een weerbare ketenaanpak.

Resultaten in de glastuinbouw
De twee programma’s die de afgelopen vier jaar in de glastuinbouw hebben gelopen - Precisietechnieken en Kas als Ecosysteem - waren succesvol. Zo is er een goed vergelijkend onderzoek uitgevoerd in een groot aantal teelten onder glas met wel en niet afgegaasde kassen. Er is geëxperimenteerd met overgewas-gaas. De verdere optimalisering van het biologische plaagbeheersingssysteem is in diverse gewasgroepen bij de kop gepakt. Dat is gebeurd door het testen en bijvoeden van bestaande en nieuwe biologische bestrijders in aubergine en tomaat. Ook werd in paprika een totaal nieuw bladluisbeheersingssysteem neergezet.
Deze onderzoeksprogramma's zijn van de grond gekomen dankzij een eigen bijdrage door de sector via Kennis in je Kas (KijK).

In Demoproeven en op praktijkbedrijven is onderzocht wat de beste spuittechnieken zijn om ziekten en plagen goed te raken. Dit onderzoek was noodzakelijk omdat glastuinders steeds intensiever met een groener pakket aan middelen, ziekten en plagen moeten corrigeren. Die middelen werken met name via contact met het gewas. Een voldoende goede bedekking van het gewas is al belangrijk, maar wordt nog belangrijker.

Hoop op vervolg
Tijdens het symposium werd duidelijk dat het merendeel van de aanwezigen vindt dat het Praktijkprogramma 'Weerbaarheid in de praktijk' een vervolg moet krijgen. Er is een grote noodzaak om teeltsystemen weerbaarder te maken zodat de inzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen verder omlaag kan. Verhoging van de weerbaarheid tegen ziekten en plagen betekent ook minder belasting van het milieu en gebruik maken van de kracht van de natuur. Belangrijke randvoorwaarden, zo bleek tijdens de bijeenkomst, zijn haalbaarheid en betaalbaarheid van oplossingen.

Pleidooi voor samenwerking en investeringen
Met een krachtig pleidooi sloot Ron Mulders, portefeuillehouder Gezonde Planten bij LTO Nederland het symposium af. Hij riep de aanwezigen op het momentum vast te houden en te blijven investeren in onderzoek en vertaling naar de praktijk. “Het is geen vijf voor twaalf meer”, waarschuwde hij. Volgens hem is het bewustzijn bij telers en ketenpartners gegroeid, maar is samenwerking cruciaal om de noodzakelijke transitie daadwerkelijk te realiseren.

Het Praktijkprogramma 'Weerbaarheid in de praktijk' is een initiatief van LTO Nederland en wordt gedragen en uitgevoerd door de partners: Cosun Beet Company, Stichting IRS, NFO, KAVB, HLB Group, Vertify, Glastuinbouw Nederland, SPB, LTO Bomen, Vaste planten en Zomerbloemen, LLTB, ZLTO en LTO Noord. Stichting LTO Programma’s & Projecten is penvoerder. Het programma wordt mede mogelijk gemaakt door financiële steun van het ministerie van LVVN.

Foto: Rolf van Koppen