Raad van State: glastuinbouwgebied is geen bebouwde kom

Glastuinbouw Nederland is op 27 november 2024 door de Raad van State in het gelijk gesteld dat een glastuinbouwgebied geen bebouwde kom is. Een belangrijke, positieve, uitspraak voor glastuinbouwgebieden in Nederland.

 

De zaak
Het college van burgemeester en wethouders van Westland had verzuimd binnen de wettelijke termijn van acht weken een besluit te nemen op een aanvraag voor een “kasje” (eerder aangevraagd als bedrijfsruimte) van 190 m2 en stelde dat de vergunning daardoor (van rechtswege) verleend was. Dit kan alleen als voldaan wordt aan een aantal voorwaarden. Als een bouwwerk groter is dan 150 m2, is één van de voorwaarden dat deze gelegen is buiten de bebouwde kom. Deze wordt in de rechtspraak niet bepaald door het bordje (Verkeerswet) maar is van feitelijke aard. De gemeente stelde dat hiervan sprake was, omdat er veel woningen aan de weg lagen waar het bouwwerk was aangevraagd. Glastuinbouw Nederland vond dit een ongepaste en ongewenste redenatie.

Bebouwde kom
Het aanduiden van glastuinbouwgebied als bebouwde kom is ongewenst. Hoewel met de komst van de Omgevingswet een te late (of geen) beslissing niet meer tot een vergunning leidt, moeten gemeenten wel hun bebouwde kom gaan op de kaart vastleggen. In de bebouwde kom gelden versoepelde regels om andere functies - zoals woningbouw - toe te laten in glastuinbouwgebieden. En die kunnen dan weer extra beschermd worden tegen (vermeende) hinder van glastuinbouwbedrijven. Dit staat haaks op het belang van een optimaal vestigingsklimaat voor glastuinbouwbedrijven in daartoe aangewezen glastuinbouwgebieden.

De uitspraak
De hoogste (bestuurs)rechter heeft nu geoordeeld dat het perceel niet in de bebouwde kom ligt. In eerste instantie haddende bezwaarschriftencommissie en Rechtbank Den Haag, het college van Westland in gelijk gesteld. Glastuinbouw Nederland vond dat ten onrechte alleen naar de woningen en bedrijfsruimten direct aan de weg werd gekeken, en niet naar de kassen en functie van het gebied. In tegenstelling tot woningen en bedrijfsruimten hebben kassen geen woon- of verblijffunctie, wat het belangrijkste criterium is om een bebouwde kom aan te duiden. “In de directe omgeving van het perceel bevinden zich weliswaar enkele bedrijfswoningen, maar gelet op het feit dat deze bedrijfswoningen zich op een aanzienlijke onderlinge afstand van elkaar bevinden en dat de omgeving rondom deze bedrijfswoningen voornamelijk uit kassencomplexen bestaat, heeft de rechtbank ten onrechte geoordeeld dat het gebied overwegend een woon- of verblijffunctie heeft”.
Deze uitspraak is belangrijk voor alle glastuinbouwgebieden in Nederland. Slechts in uitzonderlijke gevallen bevinden grote aantallen (bedrijfs)woningen zich aaneengeschakeld of niet op aanzienlijke onderlinge afstand. Hierdoor staat met deze uitspraak vast dat een glastuinbouwgebied niet als bebouwde kom mag worden gezien.

Bijbehorend bouwwerk
Glastuinbouw Nederland had nog een belangrijk tweede bezwaar tegen de onderbouwing van het college van Westland. Een andere voorwaarde om een vergunning te krijgen zonder dat er een besluit is genomen door de gemeente, is dat er sprake is van een bijbehorend bouwwerk. De gemeente stelde dat het ‘kasje’ van 190 m2 (een vrijstaand restant van een gesloopt deel van een grotere kas) een bijbehorend bouwwerk was bij het achterliggend glastuinbouwbedrijf. Afgezien van het feit dat deze volledig zonder glas is gerealiseerd en het bij de gemeente niet bekend was of deze in gebruik was voor teelt, zou het ongewenst opknippen van glastuinbouwbedrijven (in zeer kleine kasjes) in de hand kunnen werken. Doordat aan het eerdere criterium van ‘bebouwde kom’ niet werd voldaan, heeft de Raad van State zich hier helaas niet over uitgesproken.

Dominique van der Hoeven

Jaarplan 2025: Arbeid

Vrijwel autonoom telen in 2050. Dat is de stip op de horizon in onze nieuwe visie op Arbeid. Gezien de structurele krapte op de arbeidsmarkt en de stijgende arbeidskosten vraagt dat nu al om technologische én sociale innovaties. Naast goed,…

Glastuinbouw Nederland - © 2025