De uitkomst van de enquête helpt Glastuinbouw Nederland samen met Stichting Aardbei Onderzoek de komende twee jaren gericht prioriteiten te stellen aan (gezamenlijke) belangenbehartiging en opdrachten uit te zetten bij onderzoekspartijen voor een toekomstbestendige zachtfruitsector. 

Verschuiving naar meer bedekte teeltwijzen
De vragenlijst was breed en algemeen opgezet. Zo’n 50 bedrijven hebben de enquête ingevuld. Op 45 bedrijven wordt onder glas geteeld. Op 21 bedrijven op stelling met kapjes en op 11 bedrijven op stelling met grote plastic kap of tunnelkas. Daarnaast 2 bedrijven op stellingen onbeschermd, 4 bedrijven vollegrond onbeschermd, 3 bedrijven vollegrond beschermd (met tunnels) en 2 trayveld en stekkenvermeerdering op stellingen. Hiermee zien we ten opzichte van de enquête van 2021 een verschuiving naar meer bedekte teeltwijzen.

Transitie naar een groenere aardbeienteelt
Knelpunten op plantgezondheid zijn vooral witte vlieg, meeldauw en phytophthora. Vooral meeldauw blijft een hardnekkig probleem. In totaal 18 bedrijven geven aan dat de beschikbaarheid van het gewasbeschermingsmiddelenpakket een knelpunt in de bedrijfsvoering is en 17 bedrijven ondervinden knelpunten in de transitie naar een groenere aardbeienteelt. En 8 bedrijven zouden graag meer biostimulanten toegelaten zien. Twee bedrijven geven de onbekendheid met precisie (toedienings)technieken als knelpunt aan en het ontbreken van een toegelaten techniek voor stellingen.

Arbeid schaars
Op arbeid zijn de meeste knelpunten de beschikbaarheid van goed/voldoende personeel,  flexibele inzet van arbeid en de huisvesting van personeel. Men ondervindt ook beperkingen als gevolg van de energiecrisis. Met name op het gebied van de flexibele inzet en behoud van medewerkers.

Energie heet hangijzer
In twee jaar tijd is er veel veranderd. Waar in 2021, en in sterkere mate ook in 2023, CO2-levering een groot knelpunt is, zijn daar meerdere acute knelpunten bijgekomen. Het afschaffen van het verlaagd tuinbouwtarief voor ketelgas en het voorhanden zijn van alternatieve energiebronnen voor het solitair bedrijf wordt door de ondernemers als cruciaal benoemd. Het niet oplossen van deze bedreigingen betekent voor bijna alle bedrijven het einde. De ondernemers zien ook grote knelpunten in het inperken van de WKK vrijstelling. Daarnaast vragen ondernemers ondersteuning en onderzoek c.q. oplossingen op het gebied van energiezuinig telen. Ook inzicht in de huidige energieregelgeving is een uitdaging.

Water en vergunningen TOV
Opvallend is dat de behoefte om naar alternatieve teeltmedia te gaan kijken twee jaar geleden nog geen issue was en nu als hoge prioriteit wordt benoemd. Daarnaast zijn er zorgen op het gebied van waterzuivering, recirculeren en omgekeerde osmose. En hoe ga ik emissieloos telen, 2027 is al snel! Nu vraagt 90% om ondersteuning op het thema water en milieu, terwijl dat twee jaar geleden nog maar 72% was.
Vergunningen voor aanleg teelt ondersteunende voorzieningen en beperkingen van huidig bouwblok ten aanzien van Teelt Ondersteunende Voorzieningen (TOV), permanent trayveld of wateropslag zijn een uitdaging. Hierbij wordt de kanttekening gemaakt dat de overheid van alles bedenkt om maar geen vergunningen af te geven ook al is het mogelijk in het bestemmingsplan. Ook de uitgestelde Omgevingswet (per 1-1-2024) wordt genoemd. Alles duurt veel te lang. Die tijd heb je niet meer als ondernemer.

Teeltoptimalisatie
De vraag naar ondersteuning en onderzoek c.q. oplossingen ligt hier vooral op het gebied van weerbaarheid en inzicht in de plantfysiologie! Laatstgenoemd onderwerp plantfysiologie is nu een groot issue geworden omdat er nieuwe inzichten ontstaan door anders telen als gevolg van de energiemaatregelen, die men sinds afgelopen jaar noodzakelijkerwijs heeft genomen. De energiecrisis stimuleert ook de drang naar nieuwe teeltsystemen. Wat kan de bijdrage zijn van andere teeltwijzen voor bedrijven om een goed bedrijfsresultaat te blijven behalen? Wellicht meer lagen, dan kan solitair toch nut hebben als we de energie over meer product per oppervlakte-eenheid kunnen verdelen.
Veel ondernemers zijn druk met de focus op teeltsystemen en strategieën voor de toekomst. Dit kan verdere optimalisatie/doorvertaling HNT zijn in een doorteelt of een nieuw teeltconcept met doordragers of low chill junidragers/doordragers onder LED. In al deze concepten komt weerbaarheid, plantfysiologie en klimaat/energie terug. Dit zijn alleen geen focuspunten, maar randvoorwaarden voor de aardbeienteelt van de toekomst! Dit vraagstuk houdt veel bedrijven bezig. En dit is geen makkelijke keuze.