Scholing als fundament voor succesvolle arbeidsmigratie in de sector

Investeren in scholing loont: de kracht van kansrijk opleiden. Arbeidsmigranten zijn onmisbaar voor de Nederlandse glastuinbouw, maar hoe zorgen we ervoor dat deze groep meer wordt dan alleen een flexibele schil? Volgens Jaco Speksnijder, directeur van MBO Oostland (onderdeel van Lentiz), is het opleiden van internationale werknemers een belangrijke sleutel. “Het gaat er niet alleen om dat ze hier komen werken, maar dat ze ook de kans krijgen om zich echt te vestigen en ontwikkelen. Daar hoort een MBO-diploma bij.”

Kansrijk opleiden begint bij vertrouwen
Jaco is al meer dan 25 jaar actief in het onderwijs, waarvan de laatste drie jaar als directeur binnen het MBO. Zijn aanpak is helder: “We moeten internationale werknemers niet alleen binnenhalen en praktisch inzetten. Als je echt wilt investeren in de toekomst van je bedrijf én van deze mensen, dan organiseer je het vestigingsklimaat zo dat ze hier een bestaan kunnen opbouwen.”

Daarom zet Lentiz sterk in op BBL-opleidingen op niveau 1, speciaal afgestemd op internationale werknemers. In deze trajecten staat een veilige leeromgeving centraal. De lessen worden gegeven door vaste docenten, meestal met kennis van de moedertaal van de deelnemers. Nederlands leren is een belangrijk onderdeel. “De eerste stap mag in de eigen taal zijn, maar het doel is altijd om alles uiteindelijk in het Nederlands te doen, ook op de werkvloer.” benadrukt Jaco. “Zeker als er in de toekomst doorstroom plaats gaat vinden naar niveau 2 is Nederlands nu vaak toch een barrière.”

Met het groeiende tekort aan docenten zoekt Lentiz ondertussen ook naar nieuwe vormen van lesgeven. Denk bijvoorbeeld aan het inzetten van hybride docenten: mensen uit het bedrijfsleven die opgeleid worden om praktijkgericht onderwijs te geven. “Zo kunnen we het onderwijs toekomstbestendig maken en tegelijkertijd bedrijven betrekken bij het ontwikkelen van hun mensen.”

De rol van de werkgever is cruciaal
Een goede werkgever is volgens hem een werkgever die opleiden serieus neemt. “Het begint bij interesse tonen en medewerkers het gevoel geven dat ze ertoe doen,” zegt Jaco. “Successen moet je vieren: heeft iemand zijn diploma gehaald? Gooi de bitterballen in het vet en hang de slingers op! Dat moment creëert trots en loyaliteit.”

Hij ziet in de praktijk dat bedrijven die investeren in scholing loyalere werknemers krijgen. Toch blijft de doorstroom naar niveau 2 lastig. De Nederlandse taal vormt nog steeds een grote barrière, zeker op het gebied van rekenen. “De motivatie is er wel, maar zonder voldoende taalbeheersing is het niet haalbaar,” aldus Speksnijder.

Na het voltooien van de BBL-niveau 1 is het een belangrijke stap om door te pakken met de Nederlandse taal. Bedrijven kunnen daarvoor ook in gesprek met Doorzaam, die verschillende scholingsbudgetten aanbiedt voor internationale werknemers die via een uitzendbureau in dienst zijn.

Praktische aanpak in de kas
De opleiding sluit zoveel mogelijk aan op het werk in de glastuinbouw. Het beroepsgerichte deel vindt plaats op de werkvloer, met praktijkgerichte inhoud. “Dat is waar ze het leren toepassen. Waar Jaco nog een kans voor verbetering ziet is op de werkvloer zelf. Hij merkt dat dan vaak de communicatie in de moedertaal vervalt. Hij benadrukt dat het écht helpt als er ook Nederlands op de werkvloer gesproken wordt, of in elk geval zoveel mogelijk.

Lentiz werkt nauw samen met bedrijven. Of iemand succesvol is in het opleiden hangt vooral samen met de motivatie van die persoon zelf en de ambitie om voor de lange termijn te investeren in Nederland als land om te werken én wonen.

Beleid: investeren in taal en trots
“We zouden veel meer moeten investeren in taallessen en in de randvoorwaarden zoals huisvesting. Pas dan kunnen mensen zich Nederlander gaan voelen.”, aldus Jaco. Ook ziet hij kansen in sectorbrede cursussen voor internationale werknemers, zoals BHV, gewasbescherming of waterkwaliteit. Voor de ondernemers sluit hij af met een mooie boodschap: “Zie scholing niet als kostenpost, maar als investering in loyaliteit en toekomst. Maar bovenal laat als ondernemer zien dat je trots bent op je mensen. Juist dat trekt mensen aan.”

Jacqueline Kroon

Glastuinbouw Nederland - © 2025