Stappen vooruit in klimaat- en woningbouwdossier

Hoewel de op Prinsjesdag gepresenteerde Miljoenennota slechts enkele noemenswaardige zaken voor de glastuinbouw bevat, kondigt het demissionaire kabinet daarin wel aan volgend jaar extra stappen vooruit te willen zetten op het gebied van klimaat en woningbouw, twee voor de sector belangrijke dossiers. “Stappen vooruit, die in het kader van de voortgang van een aantal ambities van de sector, zoals verwoord in onze visie Verantwoorde Glastuinbouw, essentieel zijn”, aldus voorzitter Adri Bom-Lemstra van Glastuinbouw Nederland.

Zo stelt het kabinet ruim 6,8 miljard euro beschikbaar voor de klimaattransitie in Nederland, waarvan 3 miljard wordt gereserveerd voor een verhoging van de SDE++. Deze verhoging wordt betaald vanuit de algemene middelen, zodat dit geen lastenverzwaring voor ondernemers via de energierekening (ODE) ten gevolg heeft. Ook worden schotten geplaatst tussen de subsidiabele technologieën. Hierdoor komen meerdere duurzame warmtetechnieken straks eenvoudiger in aanmerking voor SDE-subsidie, iets waar onder andere Glastuinbouw Nederland langere tijd voor heeft gelobbyd. “Voor glastuinbouwondernemers wordt investeren in duurzame warmtebronnen zo een meer haalbare optie en dat is een heel belangrijke ontwikkeling in de energietransitie”, aldus Bom-Lemstra. Ook de financiële bijdrage aan een aantal warmtesystemen in Zuid-Holland is een goede eerste stap in de realisatie van deze systemen in zowel Oostland als Westland. Glastuinbouw Nederland hoopt dat een nieuw kabinet deze stap straks uitbreidt naar meerdere glastuinbouwregio’s.

Arbeid: bied internationale werknemers en ondernemers meer perspectief
Investeren in woningbouw is een terrein dat ook de glastuinbouw raakt. Op dit moment is er onvoldoende passende huisvesting voor de ruim 60.000 internationale werknemers die in onze sector werkzaam zijn. Zeker met de huidige krapte op de arbeidsmarkt is het van groot belang dat hierin wordt geïnvesteerd. Glastuinbouw Nederland omarmt de adviezen van de commissie-Roemer. Met het Masterplan Internationale Werknemers investeert de glastuinbouwsector in goed werkgeverschap richting deze groep werknemers. “Misstanden moeten worden aangepakt. Maar er is onvoldoende passende huisvesting. Slechts heel weinig ondernemers met investeringsplannen in kwalitatief goede huisvesting, krijgen een vergunning. De rijksoverheid kan er via flankerend beleid voor zorgen dat gemeenten wél tot vergunningverlening overgaan, zodat ook deze groep woningzoekenden perspectief op een betere toekomst in Nederland wordt geboden”, aldus Bom-Lemstra.

Ook de komende jaren blijft de glastuinbouw afhankelijk van flexibele arbeid en werknemers uit het buitenland. Projecten om uitkeringsgerechtigden aan de slag te krijgen, leveren immers veel te weinig nieuwe werknemers op en robotisering vergt zeer hoge investeringskosten. “Daar moet de rijksoverheid rekening mee houden bij de uitvoering van de adviezen van de commissie-Borstlap”, vindt Bom-Lemstra. “Geef daarom als Rijk invulling aan uitzonderingen bij de premiedifferentiatie in de WW en investeer in innovatieprogramma’s gericht op technologische oplossingen voor het verlichten van teelt- en oogstwerkzaamheden.”

Plantgezondheid: zoek naar balans in korte- en lange-termijnoplossingen
Het benutten van natuurlijke processen door versterking van de weerbaarheid van planten en teeltsystemen, staat centraal bij de uitvoering van de afspraken in het Uitvoeringsprogramma Toekomstvisie Gewasbescherming 2030 van LNV. Uiteindelijk moet dat leiden tot verlaging van het gebruik en de emissie van gewasbeschermingsmiddelen.

“Een stevige ambitie voor de lange termijn”, vindt Bom-Lemstra. “Met alleen kennisontwikkeling en -verspreiding komen we er echter niet. Er ontbreekt een duidelijk transitietraject met aandacht voor de toenemende korte-termijnknelpunten in de sector. Glastuinbouwondernemers hebben reeds flink geïnvesteerd in IPM, biologische bestrijders en verlaging van emissie door meer hergebruik van water en door restwaterzuivering. Ik ben benieuwd naar de economische prikkels die de minister voor ogen heeft om de doelen te bereiken in 2030. Hiervoor zijn in 2022 ook zeker stappen nodig”.

Fytosanitair: zorg voor duidelijke uitvoerbare regelgeving
Hoogwaardige kwaliteit van plantaardige producten en een hoog plantgezondheidsniveau zijn voor de Nederlandse glastuinbouw van groot belang. “In de rijksbegroting zien we dat belang echter te weinig terug. Insleep van plantenziekten en –plagen hebben grote impact op de sector. Ook het wegnemen van fytosanitaire handelsbelemmeringen vraagt meer inzet voor het behoud van onze belangrijke exportpositie en positieve bijdrage aan de Nederlandse economie”, aldus Bom-Lemstra. “Zet meer in op duidelijke, praktisch uitvoerbare regelgeving in plaats van op incidentenaanpak.”

Water & Omgeving: sector vraagt om flexibiliteit
Op het gebied van Water & Omgeving is Glastuinbouw Nederland blij dat het ministerie van I&W extra aandacht en geld heeft voor het Deltaprogramma Zoetwater en dat er maatregelen komen om de waterkwaliteit in de agrarische sector te verbeteren. “Positief is ook dat het steunpercentage en budget voor de MIA en Vamilregeling omhoog gaan. Verder juichen we het toe dat I&W met instrumenten komt voor de sanering van asbestdaken op bedrijfsgebouwen”, reageert Bom-Lemstra.

De glastuinbouw is volgens haar een vooruitstrevende sector die graag wil werken aan een eigen plek binnen een klimaatadaptieve, circulaire economie. “Om die transitie mogelijk te maken, vragen we om flexibiliteit in de toekenning van financiële bijdragen en flexibiliteit in de uitleg en toepassing van wetgeving toevoegen (inclusief vergunningverlening, toezicht en handhaving). Daardoor wordt bijvoorbeeld hergebruik van restwater haalbaar en kunnen, tijdens de transitiefase, de huidige bronnen van goed gietwater beschikbaar blijven.”

Jakoline van Straalen

Glastuinbouw Nederland - © 2024