Nadat de massaal ondersteunde ODE-petitie in november niet het gewenste resultaat opleverde in de Tweede Kamer, verlegde Glastuinbouw Nederland de focus snel richting de Eerste Kamer. “Er zijn brieven gestuurd, telefoontjes gepleegd en we hebben opnieuw diverse belangrijke partijen aangespoord om hun bezwaren en zorgen kenbaar te maken bij de politiek”, zo vat Sjaak van der Tak samen.
De leden van de Eerste Kamer zijn afgelopen tijd bedolven onder e-mails met betrekking tot de ODE-heffing voor gebruikers in tariefschijf 3. “Partijen als Greenports Nederland, Greenport West-Holland, de gemeentes Westland en Zaltbommel, de provincie Gelderland, maar ook VNO-NCW en de grote energiebedrijven zijn in actie gekomen.”

Opgestelde novelle
De boodschap aan de politiek is wat Van der Tak betreft eenvoudig: “Doe nou normaal. Hanteer het tarief van 2019 en vindt daar later de benodigde dekking voor.” Vraag is of de glastuinbouw een uitzonderingspositie krijgt. In tariefschijf 3, waarvoor een stijging van de ODE-heffing van 177% is voorzien, zitten bijvoorbeeld ook ziekenhuizen en de klein metaal-sector. “Die sectoren kunnen de hogere lasten verrekenen in de tarieven, de glastuinbouw niet.”
Een belangrijk onderdeel van de lobby richting Eerste Kamer is de opgestelde novelle. Dat is een wetsvoorstel dat dient ter verbetering of aanvulling van een wetsvoorstel dat reeds bij de Eerste Kamer aanhangig is, of al wel is aangenomen, maar nog niet van kracht geworden. De Eerste Kamer stelt de plenaire behandeling dan uit of schorst deze tot de novelle door de Tweede Kamer is aanvaard. Na aanvaarding verschijnen het oorspronkelijke wetsvoorstel en de novelle gelijktijdig in het Staatsblad; de met de novelle beoogde wijziging wordt direct ingevoegd.

Financiële gevarenzone
Door de motie die in november wel is aangenomen door de Tweede Kamer, wordt de staatssecretaris van Financiën aangespoord om te monitoren wat de concrete gevolgen van de tariefstijging zijn voor glastuinders. Daar heeft de Rabobank inmiddels een eerste actie op ondernomen. De bank heeft een steekproef gedaan die een goede indicatie geeft hoe de glastuinbouw door de ODE-aanpassing wordt geraakt. Specifiek worden bedrijven genoemd die de afgelopen jaren stappen hebben gezet in de elektrificatie van de warmtevoorziening. Rabobank maakt zich grote zorgen over de consequenties van de ODE-aanpassing. ‘Er zijn bedrijven die direct in de financiële gevarenzone kunnen komen. Indicatie is dat 20% van de glasgroentebedrijven hard wordt getroffen, in de sierteelt zelfs 40%.’

Vliegwiel gaat vertragen
De bank onderschrijft de klimaatstappen die bedrijven hebben gezet. ‘De voorgenomen scherpe stijging van de ODE-belasting leidt echter tot hogere kosten bij investeringen in aardwarmte, LED-belichting en ontvochtiging. Daardoor wordt de klimaatambitie niet of veel later gerealiseerd. Bedrijven zullen terugvallen op gangbare warmtevoorzieningen en het gebruik van fossiele brandstoffen zal toenemen.’ Rabobank noemt het zorgwekkend dat de ‘early adaptors’ in klimaatinvesteringen ‘het kind van de ODE-rekening’ dreigen te worden. ‘Het economische vliegwiel van de sector gaat vertragen, waarmee de sector gevoeliger wordt voor tegenvallers’, waarschuwt de bank.