Circulaire glastuinbouw: BioVerbeek gebruikt eigen restafval voor hoogwaardige compost

BioVerbeek uit het Limburgse Velden is een modern, biologisch glastuinbouwbedrijf. De in kassen geteelde tomaten, komkommers, paprika’s en aubergines worden geleverd aan natuurvoedingswinkels en supermarkten in Nederland en de landen om ons heen. “Biologisch, duurzaam en vernieuwend, dat zijn de kernwaarden van ons bedrijf”, zo geeft mede-eigenaar Leo Verbeek (foto rechts) aan. Ook circulair denken en doen is inmiddels een vast onderdeel van de bedrijfsvoering. “Het restafval van de planten vormt de basis voor onze eigen hoogwaardige compost.”

‘Op een zo duurzaam mogelijke manier biologische groenten telen in kassen, waarmee een bijdrage wordt geleverd aan de gezondheid en vitaliteit van de mens’, dat is de visie van Leo Verbeek en zijn broers Jac en Fons. In 1997 stapten zij uit gezamenlijk idealisme over van de gangbare teelt van glasgroenten naar de biologische productiewijze. Het bedrijf heeft een omvang van 10 hectare, verdeeld over meerdere kassen. “Ons streven en uitgangspunt is om de oeroude biologische principes te koppelen aan de modernste manier van telen. Dat maakt BioVerbeek bijzonder”, stelt Leo.

Biologisch
Een essentiële voorwaarde voor de biologische kasteelt is dat de planten in de grond staan en niet – zoals bij de gangbare teelt van de meeste collega’s – op zogeheten steenwolmatten. Verder is het gebruik van kunstmest en van chemische gewasbeschermingsmiddelen uit den boze. Ook het gebruik van belichting in de donkere wintermaanden is niet toegestaan in de biologische teelt. Daarom is er in die periode geen aanbod van de lekkere en gezonde groenten van BioVerbeek.

De broers Verbeek zijn overtuigde biologische telers en gaan de uitdagingen die daarmee gepaard gaan energiek en innovatief aan. “De mogelijkheden om ons gewas te beschermen zijn beperkt”, legt Leo uit. “Daarom is de natuurlijke omgeving voor ons van groot belang. Om het bodemleven in stand te houden - voor de bodemweerbaarheid - passen we jaarlijks vruchtwisseling toe. Dit betekent dat het gewas elk jaar op een andere plek staat. Verder zijn er tal van insecten die wij kunnen inzetten om ziekten en plagen op een natuurlijke manier te bestrijden.”

Circulair
Maar de ambities van BioVerbeek gaan verder, veel verder. Om zo circulair mogelijk te telen wordt het eigen plantmateriaal op het bedrijf gecomposteerd. “Compost is de voeding voor de bodem en daarmee ook voor onze planten. Door dit in eigen beheer te doen, garanderen we compost van de beste kwaliteit”, stelt de glasgroenteteler. “Dit brengt ook uitdagingen met zich mee, want de groene resten van de teelt mogen bijvoorbeeld geen plastic afval bevatten.” Het zelf composteren geeft een besparing van 1.500 kg stikstof per jaar.

Daarnaast gebruikt BioVerbeek de methode van Boskashi. Deze Japanse term betekent letterlijk: goed organisch gefermenteerd materiaal. Het is een Japanse techniek waarbij keuken- en tuinafval luchtdicht wordt gefermenteerd, met een voedingsrijke natuurlijke bodemverbeteraar als resultaat. Interessant is dat het bedrijf hiervoor ook natuurmaaisel uit de Limburgse natuurgebieden gebruikt. Al het natuurlijke materiaal wordt ingekuild, vergelijkbaar met wat boeren doen met hun gras. “Dat zorgt op jaarbasis voor het onttrekken van 5.000 kg stikstof uit de natuurgebieden. Dergelijke toepassingen sluiten perfect aan bij de biologische uitgangspunten die wij als bedrijf hanteren. Door het compost en de Boskashi-bodemverbeteraar in de kas te gebruiken, ontstaan meer organische stoffen in de bodem. Het bodemleven wordt flink aan het werk gezet.”

Toekomst
Zoals gezegd staan de circulaire ambities van BioVerbeek niet stil. In de toekomst wil het bedrijf de benodigde warmte voor de teelt van tomaten, komkommers, paprika’s en aubergines halen uit een eigen biomeiler. “Maar dat heeft in de omgeving nog wel wat voeten in de aarde. Het hangt nog om de vereiste vergunning. Er zijn nog vragen wat betreft uitstoot van stikstof en de daarmee samenhangende, onduidelijke regelgeving. Jammer dat dit zo lang duurt, want als er één vorm van circulaire land- en tuinbouw is en waar juist de uitstoot van stikstof substantieel vermindert, dan is dat wel het gebruik van de biomeiler voor de warmtevoorziening in de kas.”

Voor de warmte in de kas wordt nu nog gebruik gemaakt van fossiele brandstoffen. Om persoonlijke redenen, maar ook vanwege een toenemende vraag van klanten naar fossielvrije, biologische groenten wil BioVerbeek liever vandaag dan morgen overstappen op de nieuwe, circulaire energiebron. “In de biomeiler is het de bedoeling dat naast biomaaisel, ook champost en dierlijke mest worden gemengd en gecomposteerd. Daar komt veel warmte bij vrij, die we prima kunnen gebruiken voor de teelt in onze kassen. Ik heb er nog steeds vertrouwen in dat we op deze manier kunnen werken in de nabije toekomst. Daarmee zetten we een volgende grote stap op gebied van circulaire groententeelt.”

De kassen van BioVerbeek
Verzamelen van het natuurmaaisel
Middelen worden toegevoegd en materiaal verkleind
Inkuilen van het natuurmaaisel
Glastuinbouw Nederland - © 2024