Het belangrijkste kenmerk van de glastuinbouw is dat producten worden geteeld in een bedekte omgeving, de welbekende kas. Deze beschermde omgeving biedt hele goede mogelijkheden om van die kas een zogenoemde circulaire kas te maken. Een circulaire kas wil zeggen dat alle grondstoffen zoals mest of water worden hergebruikt. Dit is een duurzame manier van telen. Groenten, zachtfruit, bloemen en (pot)planten worden op die manier geteeld binnen een duurzaam systeem met aandacht voor mens, dier, milieu en omgeving.
Circulaire glastuinbouw is een teeltysteem waarin grondstoffen (zoals fossiele brandstoffen) niet worden uitgeput. Binnen de glastuinbouw zijn telers daar al langere tijd mee bezig. Alle reststoffen worden volledig opnieuw ingezet in het systeem, of als grondstof voor andere productieprocessen. Daardoor wordt bijvoorbeeld water telkens opnieuw gebruikt in een circulaire kas. Dat levert natuurlijk een besparing op.
Ook zijn er al mooie voorbeelden van ondernemers die restafval uit de kas hergebruiken voor een ander product. Bijvoorbeeld de stengels van chrysanten of tomatenplanten, die als grondstof worden gebruikt voor de productie van papier, textiel, of bouwmateriaal.
Efficiënt watergebruik
Gezonde planten
Energietransitie
Bij het dagelijks snijden van bloemen, of het wisselen van tomatenplanten in de kas, ontstaat plantenafval. Dat noemen we ook wel reststromen. Dit groene afval kan worden verwerkt tot compost. Maar nog beter en duurzamer is het om die plantenresten te gebruiken als grondstof voor productieprocessen buiten de glastuinbouw.
Zo is er bijvoorbeeld handgel gemaakt met bloemenextracten en worden tomatendoosjes gemaakt van de vezels uit de tomatenplanten. Stengels van chrysanten krijgen een nieuw leven als onderdeel van bouwblokken en restanten van lelies worden gebruikt voor het maken van papier.
Leo Verbeek van groentekwekerij BioVerbeek: “Biologisch, duurzaam en vernieuwend zijn de kernwaarden van ons bedrijf. Ook circulair denken en doen is inmiddels een onderdeel van de bedrijfsvoering, want het restafval van de planten vormt de basis voor hoogwaardige compost."
De vetplanten van kwekerij OVATA dragen het keurmerk On the way to PlanetProof. “Je kunt er daardoor op rekenen dat je vetplant duurzamer is geteeld met oog voor het klimaat en het milieu”, zegt Karin. Hoe voldoe je aan de stenge eisen van het keurmerk?
Bij gerberateler Marius Mans (Mans Flowers) gaat er geen water verloren. Marius: ‘Bij ons wordt 100% van het water in de kas (her)gebruikt. Wij maken gebruik van een gesloten teeltsysteem.’
Voor de bescherming van de paprika’s gebruikt Wouter Overgaag in zijn kassen zoveel mogelijk biologische middelen. Wouter: 'Het liefst zetten we vriendelijke beestjes in tegen schadelijke beestjes. Maar dat is soms makkelijker gezegd dan gedaan.'
Jonge bromeliaplantjes in de kas verwarmen met restproducten van het nabijgelegen afvalverwerkingsbedrijf. Dat gebeurt bij bromeliakwekerij Corn. Bak. Hans Fengers: 'Dat voorziet voor 30% in de warmtebehoefte. Daarmee besparen we op jaarbasis zo'n 400.000 m3 aardgas.'
Jeffrey Ammerlaan: "Een vriend van mij is patissier en ik vroeg me af of de prachtige paarse kleur van de planten ook gebruikt kan worden in zijn vakgebied. Dan ga je brainstormen en speuren. Onder andere met als resultaat dat de plant afkomstig is van een eetbare familie. Dat biedt perspectief."
Penning Freesia heeft een eigen composteringsmachine waar een deel van het restmateriaal wordt verwerkt tot compost. Marko Penning: 'Dat gebruiken we zelf in de kas. Resultaat is dat we van vier containers naar de afvalverwerker terug zijn gegaan naar één.'
Van de resten van de leliestengels uit de kas bij Moerman Lilium wordt papier gemaakt. De vezels uit de stengels zijn bruikbaar voor de productie hiervan. Jaap Moerman: ‘Je groene afval nadrukkelijk zien als belangrijke grondstof, daar word ik enthousiast van.'
Met resten van chrysantenstengels en mycelium van een paddenstoel is bij Beyond Chrysant een geluidswerende wand ontwikkeld. Wouter Duijvesteijn: 'Dit project brengt ons dichter bij het moment dat reststromen echt waarde krijgen.'
