Slimme sluipwespen, effectieve biologische bestrijding wolluis

Beschrijving

Projectomschrijving:
Problemen met wolluis escaleren in de Nederlandse sierteelt doordat steeds minder chemische bestrijdingsmiddelen zijn toegestaan. Telers hebben daarom dringend alternatieven nodig die acceptabel zijn wat betreft kosten en risico’s. Biologische bestrijding is een voor de hand liggend duurzaam alternatief dat uitstekend past binnen de kringlooplandbouw, maar huidige producten (zoals sluipwespen) zijn niet toereikend voor de bestrijding van wolluis. Slechts een fractie van de losgelaten sluipwespen vindt het plaaginsect in commerciële kassen omdat de sluipwespen nog niet bekend zijn met de geur van het gewas en niet gemotiveerd zijn om te gaan zoeken naar wolluizen. Het zoekgedrag van sluipwespen kan direct significant worden versterkt door ze informatie te geven via een leerervaring. Doel van dit project is het biologisch bestrijden van wolluis door het ontwikkelen van een verbeterd concept om ‘slimme sluipwespen’ te creëren waarmee telers in de kas effectiever wolluis kunnen bestrijden. Een efficiënt trainingsprotocol wordt opgenomen, alsmede  een gebruikersvriendelijk loslaatsysteem, zodat door training van de commercieel geproduceerde sluipwespen automatisch in de kas plaatsvindt, zonder extra werk voor de teler. Deze training heeft een positief effect op de korte termijn, doordat de losgelaten sluipwespen meer wolluizen vinden en parasiteren, maar verbetert ook de wolluisbestrijding op de lange termijn door het grotere aantal nakomelingen van deze eerste generatie sluipwespen. Het onderzoek wordt uitgevoerd met de pilotgewassen enkele sierteeltgewassen. Om goed focus te houden wordt gekozen voor het pilotgewas snijroos, waar citruswolluis bestreden wordt met de sluipwesp Anagyrus vladimiri (voorheen A. pseudococci), en een tweede pilot gewas waarin de wolluis een probleem is de potplant Phalaenopsis. Kennis uit dit onderzoek zal breed gecommuniceerd en uitgerold worden in de glastuinbouw. Wolluis is een plaag die in steeds meer gewassen in de sierteelt en groenteteelt op glastuinbouwbedrijven voorkomt.

Er zijn drie werkpakketten:

Werkpakket 1 - Ontwikkeling trainingsprotocol (2021)
In dit werkpakket worden voor de sluipwesp aantrekkelijke wolluisextracten chemisch geanalyseerd. Hierbij zullen kandidaat stoffen worden geïdentificeerd en geselecteerd voor training van de sluipwespen om een verbetering van de zoek-efficiëntie voor wolluis te bewerkstelligen. Het trainingsprotocol zal vervolgens worden ontwikkeld met behulp van fysiologische- en gedragsexperimenten, om de effectiviteit te testen van de kandidaat stoffen met betrekking tot de zoek-efficiëntie voor wolluis.

Werkpakket 2 - Ontwikkeling van het Slimme Sluipwespen systeem (2021-2022)
Om training in de kas mogelijk te maken is incorporatie van het trainingsprotocol in een gebruiksvriendelijk loslaatsysteem noodzakelijk. Direct vanaf de start van het project zal gewerkt worden aan het ontwikkelen van dit loslaatsysteem voor de geselecteerde sluipwespsoorten. Het ontwerp is gericht op de biologische functionaliteit en de gebruiksvriendelijkheid voor de teler. Daarnaast zal het systeem opgebouwd worden uit duurzame en kosteneffectieve materialen om het als een betaalbaar en milieuvriendelijk product op de markt te kunnen brengen. De effectiviteit van dit Slimme Sluipwespen systeem zal worden aangetoond in het laboratorium en op proefkas niveau, door de zoek-efficiëntie voor wolluis van getrainde en ongetrainde sluipwespen te vergelijken.

Werkpakket 3 – Valorisatie Slimme Sluipwespen systeem in commerciële kassen (2022-2023)
In dit laatste werkpakket wordt het Slimme Sluipwespen systeem in de praktijk getest bij telers. In grootschalige kasexperimenten onderzoeken we hoe goed de getrainde sluipwespen in staat zijn om de wolluis te vinden. Daarnaast testen we hoe goed de wolluisbestrijding door de getrainde sluipwespen verloopt, door de wolluis populatie-omvang over de tijd te volgen, de mate van wolluis parasitering te kwantificeren en de verspreiding van de wolluis en de sluipwespen door de kas te volgen. Met het kwantificeren van deze aspecten krijgen we een duidelijk beeld van de impact van de getrainde sluipwespen op de bestrijding van wolluis.

Projectnummer P21003 / LWV20.80
Looptijd 01-01-21   -   31-12-23
Afgerond Nee
Uitvoerder NIOO-KNAW en Aeres Hogeschool Wageningen

Onderzoek en projecten

Masterplan rupsen in de glastuinbouw

Lopend

Doel: Toetsen nieuwe effectieve en realistische principes en concepten om de twee soorten rupsen die voor de meeste schade in de glastuinbouw zorgen,…

Aanpak CABY virus

Afgerond

Doel: Via diverse telers en ook via de alert dienst van International Society for Infectious Diseases wordt melding gemaakt dat het Cucurbit…

Glastuinbouw Nederland - © 2024