Een kleine anderhalf jaar hanteert hij nu de voorzittershamer in de regio Brabant/Zeeland. “Het eerste jaar was best heftig. Mijn teeltachtergrond ligt meer in de buitenteelt  dan in de glastuinbouw. Dat betekende dat ik me in diverse dossiers nog goed moest inlezen. Inmiddels ligt de focus op de samenstelling van het bestuur. We hebben diverse mutaties, met als doel om zoveel mogelijk teelten en gebieden  vertegenwoordigd te hebben. Een mooie uitdaging want het is een grote regio met zeer uiteenlopende teeltgebieden. Maar het ziet er goed uit, met diverse jonge ondernemers die toetreden tot ons bestuur.”

Samenwerking
Brabant/Zeeland is niet alleen een grote regio, maar vooral een regio met veel variatie. “Grote en kleinere bedrijven, tuinbouwclusters en solitair gevestigde ondernemers, gebieden met en zonder mogelijkheid voor geothermie, maar elke ondernemer wil vooruit, elk bedrijf heeft zijn rol in de energietransitie, elk bedrijf heeft vraagstukken op gebied van arbeid en plantgezondheid. Dat maakt de puzzel complex; de oplossing ligt in samenwerking. Niet alleen als telers onderling, maar ook met andere partijen in de sector, met provincies en met gemeenten. Met de uitdagingen van de RES zitten de gemeenten in hetzelfde schuitje. Ook voor hen geldt dat de oplossing ligt in samenwerken”, zo benadrukt de regiovoorzitter. Kijkend naar het energievraagstuk noemt hij, naast het actieplan versnelling geothermie, biomassa en de mogelijkheden van waterstof als projecten die in gezamenlijkheid opgepakt moeten worden.

Krachtenbundeling
Want het gaat ook bij de Brabantse en Zeeuwse telers nog vooral over energie. “Het is momenteel weliswaar iets rustiger, maar energie houdt de gemoederen nog steeds bezig. De stijgende gasprijs van de afgelopen weken zorgt ervoor dat dit nog wel even zo blijft. Op alle fronten is er het nodige gaande, dat maakt het voor een ondernemer niet eenvoudig om alles bij te benen. Dat is best een zorg.”
Mari van den Heuvel is er een voorstander van dat krachten met name op gebied van geothermie worden gebundeld. “Hoe groter het warmtecluster, hoe groter het leidingnetwerk en hoe stabieler de afname van warmte wordt.” Meerdere keren laat hij doorschemeren dat de energietransitie geen ‘ei van Columbus’ kent, maar dat de oplossing ligt in een combinatie van technieken. “Wellicht komt de ultieme oplossing komende tijd wel voorbij. Zaak is dat telers betaalbare warmte en elektriciteit nodig hebben om de toekomst met vertrouwen tegemoet te kunnen zien.”

Verantwoorde glastuinbouw
De vraagstukken op gebied van energie, arbeid, water en plantgezondheid vormen een complex geheel en stellen het regiebestuur voor de nodige uitdagingen. “Het is zaak dat alle leden zich gehoord en gesteund voelen. We proberen als bestuursleden de aandacht zo goed mogelijk te verdelen, maar we kunnen het niet alleen. Als je als ondernemer in deze enerverende tijden niet uit je stoel en van je bedrijf komt, dan gebeurt er niets. Onze taak is om ondernemers te verbinden, ze te overtuigen van de noodzaak van samenwerking, want op die manier komen we als sector het verste.”
Uitdagingen omzetten in kansen, het is de kerneigenschap van een levensvatbare glastuinbouw. Maar Mari van den Heuvel voegt daar nog een voorwaarde aan toe: marktgericht produceren. “Produceren zonder gegarandeerde afzetmarkt is niet meer van deze tijd. Dat ervaar ik in de zachtfruitsector van heel dichtbij. En die afzetmarkt vraagt, nee verplicht dat versproducten op een verantwoorde manier zijn geteeld. Retailers stellen eisen, ingegeven door een maatschappij die steeds nadrukkelijker meepraat. Eindafnemers vinden wat van ons; hoe we met de natuur omgaan, wat ons energieverbruik is, hoe we ons gasverbruik verminderen, hoe we de waterkwaliteit verbeteren, waar en hoe we onze internationale werknemers huisvesten? En daarbij zijn kwaliteit, betrouwbaarheid en leveringszekerheid sowieso een basisvoorwaarde.”

Informatiestroom
Dat alles maakt dat de regiovoorzitter de aangesloten ondernemers adviseert om zelf regelmatig in de spiegel te kijken. “Wij proberen alle ondernemers zo goed mogelijk te helpen. Zelf moeten ze echter de mogelijkheden en onmogelijkheden voor hun teeltbedrijf ook op een rij zetten. Elke uitkomst is goed, zolang het maar een weloverwogen besluit is, ingegeven door een nuchtere kijk en een heldere visie.”
De gedrevenheid die hij vraagt van ondernemers en terugziet in zijn vernieuwde bestuur, ervaart Mari van den Heuvel ook bij het landelijk bestuur van Glastuinbouw Nederland en met name ook de werkorganisatie in Zoetermeer. “Het gevoerde beleid verdient veel waardering en dat geldt met name ook voor de lobby in Den Haag en Brussel. Daar wordt flink aan de weg getimmerd en daar ben ik erg blij mee. Uitdaging is wel om de informatiestroom naar de regio’s goed te blijven organiseren. Regelmatig wordt gevraagd om maatwerk. Dat geldt voor de huisvesting van internationale werknemers, maar bijvoorbeeld ook voor vraagstukken op gebied van water. Een algemene visie moet worden getoetst aan plaatselijke richtlijnen of regionale afspraken.”

Bijeenkomst
Om die informatie op de juiste manier bij de ondernemers in de regio te krijgen, heeft Mari van den Heuvel afsluitend nog een kleine tip: “Er komt veel informatie via website, nieuwsbrieven en mailings, maar voor een goede belangenbehartiging en constructieve interactie doet een fysieke bijeenkomst in de regio soms wonderen.”

In de rubriek ‘Regiovoorzitter in beeld’ laten we maandelijks een voorzitter van een regio van Glastuinbouw Nederland aan het woord over zijn of haar bestuursactiviteiten, ondernemerschap en visie op de actualiteit. Deze serie volgt op de reeks interviews uit 2022 waarin de leden van het hoofdbestuur van Glastuinbouw Nederland aan het woord zijn gekomen.
(Tekst: Roger Abbenhuijs)