Forse energiebesparing in onderzoek 'Hoe werkt een Kalanchoë'

Kalanchoë heeft een aantal eigenaardige fysiologische eigenschappen. Het is een korte-dag plant, maar ook het fotosynthese-systeem is bijzonder. Gedurende de teelt switched een kalanchoë van C3- naar CAM-fotosynthese. Het is nog onbekend wanneer dat moment plaatsvindt, of een tuinder er invloed op heeft, of het verschilt per genotype en welk type fotosynthese het meest productief is. Dit is onderzocht in de klimaatkamers van Plant Lighting.

RV geeft meer productiviteit
Uit het onderzoek blijkt dat een net bewortelde stek CAM-activiteit heeft die afneemt tot twee weken na start korte-dag. Daarna neemt de CAM-activiteit geleidelijk toe. De overgang van C3- naar klassieke CAM-fotosynthese verloopt dus heel geleidelijk.

RV bleek weinig invloed te hebben op het moment van overgang, maar een hogere RV (80%) gaf wel meer productiviteit dan 55-60% RV. Tijdens de C3-fase lag de fotosynthese in orde van zo’n 10% hoger en bij de CAM fase tot ca. 26% doordat de huidmondjes verder open staan. De verschillen tussen de gemeten rassen ‘Saja’, ‘Amarillo’ en ‘Siberia’ waren beperkt. De C3-fase was beduidend productiever dan de CAM-fase gerekend in mol CO2 vast gelegd per m2 blad per dag.

Forse CO2-besparing
De resultaten geven aanleiding tot beperkte besparing aan belichting aan de randen van de dag door de belichting in delen op en af te schakelen. Wel is er forse besparing op CO2 mogelijk door per fase te compartimenteren en dosering aan te passen aan het moment van behoefte vanuit het gewas. Voor de CAM-fotosynthese geldt dat CO2-doseren zinloos is als de huidmondjes dicht zijn. In deze proef waren tijdens de CAM-fase later in de teelt de huidmondjes gesloten tussen ongeveer 10.00 en 14.30 uur. Dit zijn juist de uren dat de zon het hoogst staat, de ramen open staan en CO2-dosering het minst effectief is. Hier kan dus CO2 bespaard worden. Bovenstaande geldt echter alleen voor de CAM-fase en niet voor de C3-fase. Vanuit het oogpunt van CO2-besparing is het dus nuttig om de kalanchoëteelt ook tijdens de korte dag te compartimenteren - de lange dag wordt al in een aparte ruimte uitgevoerd. Door middel van een eenvoudige scheidingswand kan ervoor worden gezorgd dat gedurende het eerste deel van de teelt er wel de hele dag (overdag, dus alleen bij licht) CO2-gedoseerd wordt, terwijl in het laatste deel van de teelt er midden op de dag geen CO2 gedoseerd hoeft te worden en aan de randen van de dag en in de nacht juist wel.

Dit onderzoek wordt betaald door de gewascoöperatie Kalanchoë en Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en LTO Glaskracht Nederland.

Het eindrapport van het onderzoek is beschikbaar en vindt u hier. Lees hier meer over het project.

Kas als Energiebron

Dennis Medema

Glastuinbouw Nederland - © 2024