De inzet van Glastuinbouw Nederland op voorhand was: informatie over de geplande fiscale maatregelen van het Kabinet; toelichting op de verdeling van de gelden uit het klimaatfonds, onder andere met betrekking tot de warmte-infrastructuur; meer duidelijkheid over de correctieregeling duurzame warmte (met name geothermie en biomassa) voor bestaande projecten.
Voorzitter Adri Bom-Lemstra benoemde onlangs in haar videoblog KasTopics al het ‘totaalpakket voor de glastuinbouw’, waarover minister Rob Jetten voor Klimaat en Energie in een recent gesprek met Glastuinbouw Nederland sprak. “Dat was een indicatie dat er daadwerkelijk wat gaat veranderen ten opzichte van de plannen uit het regeerakkoord. Honderd procent tevreden is niet realistisch, maar ik ben zeker blij met hetgeen nu is gepresenteerd. Het resultaat van zeer intensief overleg in het afgelopen jaar. Dat stemt wel tot tevredenheid”, zo zegt de voorzitter van Glastuinbouw Nederland in een eerste reactie.

Geen verhoging restemissiedoel
Het kabinet sluit voor de glastuinbouw aan bij het Convenant Energietransitie Glastuinbouw 2022-2030  door het CO2-sectorsysteem per 2025 te vervangen door een vlakke individuele CO2-heffing per 2025 en door het restemissiedoel vast te stellen op 4,3 Mton. Dat is dus geen verhoging ten opzichte van het eind vorig jaar gesloten convenant; het zit aan de bovenkant, maar valt binnen de bandbreedte van het convenant. De CO₂-heffing is in aanvulling op de fiscale maatregelen zoals aangekondigd in het Coalitieakkoord.

Ingroeipad fiscale maatregelen
In de regeringsplannen stond dat voor de fiscale maatregelen geldt dat deze volledig ingegroeid zijn per 2030. Het kabinet zal in augustus 2023, op basis van een na de zomer te verschijnen impactanalyse, eventueel besluiten tot een ingroeipad met substantiële stappen vanaf 2025. Dat is een belangrijke winst ten opzichte van het coalitieakkoord; in vijf stappen richting 2030 betekent dat bedrijven meer tijd krijgen. De genoemde vlakke individuele CO₂-heffing wordt hierbij als tegenprestatie voorgesteld.
De wens om volledig te focussen op het sectorsysteem is daarmee niet ingewilligd. Wat de daadwerkelijke financiële gevolgen zijn van de nieuwe voorstellen is nu nog onduidelijk. Bij de presentatie van het Belastingplan 2024 wordt ook de impactanalyse gepresenteerd. Verder moet het CO2-sectorsysteem nog verder worden uitgewerkt. Duidelijk is wel dat de heffing van het sectorsysteem communiceert met de fiscale maatregelen.
Het kabinet zal vervolgens bij de Miljoenennota voorstellen doen of, en zo ja in welk tijdspad de resterende fiscale vrijstellingen voor fossiele brandstoffen kunnen worden afgebouwd. Een impactanalyse per maatregel is onderdeel van deze inventarisatie, zodat wordt geborgd dat bedrijven voldoende handelingsperspectief hebben om de overstap van fossiel naar CO2-vrij te maken.

Toch steun bestaande duurzame projecten
Verheugend is dat na anderhalf jaar intensief overleg er in 2023 toch een correctieregeling komt voor bestaande duurzame warmtetrajecten. Met een bedrag van € 60 miljoen dit jaar wordt het wegvallen van de SDE-subsidie als gevolg van de hoge gasprijzen gecompenseerd, worden duurzame projecten overeind en kunnen telers werken met concurrerende energiekosten Glastuinbouw Nederland gaat zo spoedig mogelijk in gesprek met het ministerie van EZK om deze regeling nader uit te werken.

Verdeling Klimaatfonds
Daar komt een financiële ondersteuning van € 500 miljoen bij. Het Kabinet stelt in haar nota € 300 miljoen beschikbaar voor subsidie van de warmte-infrastructuur in de glastuinbouw. Ook is € 200 miljoen uit het Klimaatfonds beschikbaar voor het ophogen van de EG-regeling.

Extra convenantsafspraken SDE
Met het ondertekenen van het convenant zijn extra afspraken gemaakt met betrekking tot de SDE:

• Openstellen van SDE-categorieën industriële warmtepompen en lucht-water-warmtepompen voor de glastuinbouw in de 2023 ronde;
• Inspanningsverplichting om referentiesystematiek aan te passen zodat de warmteprijs beter wordt benaderd in de SDE. Hier ontvangt EZK eind dit jaar/begin volgend jaar een PBL-advies over.

In de voorjaarsnota is bekend geworden dat de SDE-categorie lucht-water-warmtepompen open wordt gesteld voor de glastuinbouw. De referentie is echter gebaseerd op een ketel en past niet bij een bedrijf met WKK. De industriële warmtepomp wordt niet toegekend en ook de inspanningsverplichting om de referentiesystematiek aan te passen voor nieuwe beschikkingen vanaf de 2023 ronde lijkt niet te gaan lukken. Dit is niet volgens afspraak en blijft hoog op de agenda staan om toch voor elkaar te krijgen.

Aanscherping Energiebesparingsplicht
Energiebesparing draagt bij aan de klimaatopgave en leidt tot een lagere energierekening. Het Kabinet verhoogt de terugverdientijd in de energiebesparingsplicht in 2027 naar 7 jaar. Daarnaast wordt het toezicht op de naleving van de energiebesparingsplicht verbeterd. Voor energiebesparingsplannen voor dit jaar blijft de terugverdientijd 5 jaar Bij de verdere uitwerking is oog voor de uitvoerbaarheid van de maatregelen voor bedrijven en instellingen. Ook worden er middelen beschikbaar gesteld voor de ondersteuning van het MKB om energiebesparende maatregelen uit te voeren.

“Kijkend naar deze voorstellen kan ik niet anders dan concluderen dat we veel hebben bereikt. Ik ben tevreden met het resultaat van de inzet van Glastuinbouw Nederland. Uiteraard is dit pas een eerste bondige reactie. Komende tijd zullen we met regelmaat communiceren over het vervolg en de uitwerkingen”, aldus Adri Bom-Lemstra.

Klik hier voor de tabellen behorend bij de Klimaatplannen.