Effecten van lichtspectrum en temperatuur
Het effect van lichtspectrum en temperatuur is onderzocht in klimaatcellen van Plant Lighting. Jonge Phalaenopsis-planten zijn 28 weken lang geteeld bij twee dagtemperaturen (30°C of 27.5°C) en een gelijke nachttemperatuur (27.5°C). Bij beide temperaturen zijn ook vier verschillende spectra belichting (3.9 mol/m2/dag) op een achtergrond van daglichtsimulatie (2.0 mol/m2/dag) getoetst. Vooral de dagtemperatuur had een groot effect.

Bij de lagere temperatuur was het drooggewicht gemiddeld 9% lager, de bladafsplitsing minder en waren de bladeren iets korter. Ook was er in verhouding meer wortel dan blad vergeleken met de hogere dagtemperatuur. Een groot nadeel van de lage dagtemperatuur was verder de vorming van voortakken bij drie van de vier rassen. De effecten van lichtspectrum waren minder groot. LED met een basisspectrum (R89%-G5%-B6%) voldoet om een goede Phalaenopsis op te kweken. Hoog wit in het spectrum biedt geen opvallende voordelen. Extra verrood heeft als voordeel dat het blad minder roodgekleurd blad wordt, de overgroei van wortels vermindert en iets langere bladeren geeft. Of dit de extra elektrakosten waard is, is aan de teler.

In een tweede proef is gevarieerd met de nachttemperatuur. Bij 30°C overdag kan de nacht naar 27°C zonder voortakken te induceren, maar bij een nacht van 24°C bestaat het risico op voortakken. Wanneer in de tweede helft van de lichtperiode de temperatuur al wordt verlaagd naar 27°C, bestaat ook het risico op voortakken, zij het veel minder dan bij 27°C gedurende de hele dag. Voldoende warmte is dus belangrijk voor groei en het voorkomen van voortakken.

Demonstratieproef en energie
In de demonstratieproef in een proefkas van Delphy van oktober 2022 tot mei 2023 is Phalaenopsis gedurende de volle 28 weken opgekweekt. Er zijn meerdere plantleeftijden parallel geteeld. Om energiegebruik te minimaliseren is geteeld met o.a. dimbare LED-belichting, intensief gebruik van vier schermen (waaronder een alu-scherm) en ventilatieslurven onder de open teelttafels. Over het algemeen verliep de teelt goed. Het viel op dat het gewas in verhouding veel assimilaten investeerde in wortelgewicht ten opzichte van scheutgewicht, ongeacht plantleeftijd en seizoen. Mogelijk vanwege de relatief hoge lichtsom van ±5.5 mol/m2/dag. Of met een lagere lichtsom goed kan worden opgekweekt wordt in seizoen 2023-2024 onderzocht.

Het energiegebruik van de teeltmethode in de demonstratieproef is door B-Mex doorgerekend voor de situatie in een commerciële kas. Het totale energieverbruik kwam op 51 m3/m2/jaar, t.o.v. 72m3/m2/jaar (aardgasequivalenten) berekend voor de praktijkreferentie met enkel glas en SON-T. Door de verdamping te beperken en beter isolerend glas te gebruiken kan het verbruik nog wat verder omlaag. Uit berekeningen aan een teeltsysteem met meerdere teeltlagen en actieve ontvochtiging kwam een energiegebruik van ±25 m3/m2/jaar. Om deze stap te zetten is het belangrijk om te bepalen wat de minimale benodigde lichtsom is en hoe te telen zonder daglicht.

Dit onderzoek is gefinancierd door Kas als Energiebron, de gewascoöperatie potorchidee, Signify, Ludvig Svensson en Sendot. De uitvoering was door Plant Lighting i.s.m. Delphy Improvement Centre en B-Mex. De proef is intensief door telers vanuit de landelijke commissie potorchidee gevolgd en begeleid.