Stikstof en kalium spelen sleutelrol bij opname voedingselementen

In het project ‘Fossielvrije teelt tomaat’ is sinds 2018 veel aandacht besteed aan het monitoren en het optimaliseren van de voedingsopname. De voedingsopname is sterk afhankelijk van de gewasverdamping en de opnameconcentratie. De opnameconcentratie is de hoeveelheid voedingselementen die per liter opgenomen water in de plant terecht komt. De gewasverdamping is van 2018 tot 2021 met 30% gestegen terwijl de opnameconcentratie slechts met 8% is toegenomen. De totale voedingsopname is daardoor met 22% afgenomen.

Dit is vooral het gevolg van de afgenomen energie-input en het vochtige klimaat. In 2018 en 2019 werd geteeld met een hybridesysteem met 115 µmol Son-T, 52 µmol Top LED en 60 µmol tussen LED. Vanaf 2020 is geteeld met full LED; in 2020 met rood en blauw en in 2021 met rood blauw en een proefvak met daglichtspectrum. Onder het daglichtspectrum werd in de periode 15 oktober tot 1 april 13% meer water opgenomen dan onder de rood/blauwe LED. Ook het bladoppervlak had een sterke invloed op de verdamping. In 2018 en 2020 hadden de gewassen relatief veel bladoppervlak, waardoor er meer water werd opgenomen dan in 2019 en 2021.

Generatief gestuurd
In de winter bleek vooral kalium onvoldoende te worden opgenomen. Dit is het gevolg van de afgenomen verdamping. Hierdoor wordt veel minder calcium in de oude bladeren opgehoopt. Dit leidt tot een overaanbod van calcium, waardoor een tekort aan kalium ontstaat. Kaliumgebrek uitte zich in bladrandjes, hoge drogestofgehaltes in het jonge blad, lage kaliumgehaltes in de pas gezette vruchten, slechte doorkleuring en wankleurigheid.
Het gewas werd generatief gestuurd door vanaf het begin lage stikstofgehaltes in het druppelwater aan te houden met hoge concentraties chloride en sulfaat, om toch voldoende kationen aan te kunnen bieden.
De generatieve sturing door het verlaagde stikstofniveau in de voeding kwam sterker tot uiting bij afname van de verdamping. Dit ging gepaard met sterk oplopende drogestofgehaltes van de bladeren in de kop en lage gehaltes aan voedingselementen in het blad. Na verhoging van de stikstofgift nam de hoeveelheid bladrandjes af en nam de concentratie aan voedingselementen in de bladeren toe.

Groter aandeel kalium en nitraat
De opname van voedingselementen werd in 2021 vooral verhoogd door een hogere EC aan te bieden. Dit stimuleerde de voedingsopname enigszins, maar had wel tot gevolg dat het drogestofgehalte in de vruchten relatief hoog was, met negatieve gevolgen voor de productie. De oplossing hiervoor lijkt te liggen in een groter aandeel kalium en nitraat in de voedingsoplossing. In de huidige teelt wordt meer van deze elementen aangeboden, maar minder calcium, chloride en sulfaat. De voedingsopname is daardoor toegenomen bij een relatief lagere druppel EC. Het kaliumgehalte in de jonge vruchten is hoger dan de voorgaande jaren en de doorkleuring van de vruchten is prima. Ook de bladrandjes in de kop van de plant zijn daardoor tijdelijk geheel verdwenen en het drogestofgehalte van de bladeren is afgenomen. Dit leidde tot een relatief vegetatieve stand van het gewas en groter bladvolume dan gewenst.

Bladrandjes
Omdat de bloemkwaliteit minder werd, is besloten om het stikstofgehalte in het druppelwater weer iets te verlagen. Daarbij kwamen de bladrandjes en de generatieve stand van het gewas weer terug. De belangrijkste conclusie is dat de kalium en stikstof in de winter royaler moeten worden aangeboden als de verdamping afneemt. Dit kan door het aandeel kalium en nitraat in de voeding te verhogen en een iets hogere druppel EC te hanteren. Indien er te weinig kalium en stikstof wordt opgenomen, probeert de plant het kalium- en stikstofgehalte in de bladeren op peil te houden. Gevolg is dat de bladeren minder strekken, kleiner blijven, het drogestofgehalte toeneemt, het gewas generatiever wordt en er bladrandjes ontstaan. Om een goede bloemkwaliteit en zetting te realiseren is het zinvol om het stikstofaanbod enigszins te beperken en een lichte mate van bladrandjes te tolereren.

Dit project wordt gefinancierd door Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma  vanuit het ministerie LNV en Glastuinbouw Nederland. Daarnaast leveren Saint-Gobain Cultilene, Ludvig Svensson, Fluence, De Ruiter, PATS en Wireless Value een bijdrage. Het project wordt uitgevoerd door Delphy Improvement Centre, Groen Agro Control en WUR Glastuinbouw.

Kas als Energiebron

Ruud Kaarsemaker

Kennismaken met Klas in de Kas

Heeft u hart voor de tuinbouw? Vindt u het belangrijk dat basisschool leerlingen ook enthousiast worden gemaakt voor de tuinbouw? Kom dan op 17 april om 19.30 uur naar de proefles en maak kennis met de vrijwilligers en de gastlessen van Klas in de…

Glastuinbouw Nederland - © 2024