“De potgrond- en substraatbranche is niet onbekend met schommelingen in de beschikbaarheid van grondstoffen en wisselingen in de vraag naar potgrond”, zegt Ted Vollebregt, voorzitter van de VPN. “We zijn er de afgelopen jaren als sector altijd in geslaagd om met gezamenlijke inzet en creativiteit onze afnemers te bedienen. Dit heeft ook geleid tot innovatie en meer aandacht voor hernieuwbare grondstoffen. Op het leveren van kwalitatief hoogwaardige substraten en tijdig bedienen van de afnemers blijven we vanzelfsprekend inzetten, maar de uitdaging is nu stevig en lijkt ook meer structureel dan voorheen. Daarom zullen onze leden de zoektocht en het gebruik van meer – lokale - hernieuwbare grondstoffen de komende jaren verder intensiveren.”

Nederlandse consumentenmarkt
In de beleidsagenda van de VPN ‘Een sterke, onmisbare basis’, wordt al een blik op de toekomst en de mondiale ontwikkelingen gegeven met een sterk toenemende vraag naar grondstoffen. VPN ziet in de praktijk het afgelopen jaar al een grotere vraag naar grondstoffen. Voor bepaalde grondstoffen zoals kokos en veen is een sterke groei van de vraag uit China en Noord-Amerika waar te nemen. Positief voor de sector was de sterk toegenomen vraag in de Nederlandse consumentenmarkt dit voorjaar. “Tuinieren was een favoriete bezigheid en gaf ontspanning tijdens de eerste COVID-19 periode, met als gevolg een explosie van de vraag naar potgrond en tuinproducten”, geeft Vollebregt aan.
Ook heeft COVID-19 invloed op de beschikbaarheid van een belangrijke hernieuwbare grondstof als kokos. Zo was er in de voor de productie van kokos belangrijke maanden een lockdown in India, met als gevolg een productieachterstand van 6 tot 8 weken. De onzekerheid over COVID-19 maakt ook dat de vraag naar grondstoffen zoals kokos voor 2021 nu snel toeneemt.

Uitzonderlijke situatie
In diverse landen speelt daarnaast de politieke discussie over veenwinning. Zo zijn in Ierland, van oudsher een belangrijke veenproducent, sinds juni van dit jaar de vergunningen voor de winning van veen tijdelijk ingetrokken. Duitsland kent ook een politieke discussie over veenwinning, maar had daarnaast dit jaar een slechte oogst vanwege het ontbreken van vorst. In de Baltische staten lag de oogst gemiddeld 20% lager door lange periodes van regen.
Ook staat de beschikbaarheid van schors/bark onder druk. Dit komt mede door problemen met een houtkever in Noord-Europese bossen. Resultaat is ongeveer 20% minder beschikbaarheid van bark/schors als belangrijke hernieuwbare grondstof voor de potgrond- en substraatsector.
Kortom deze samenloop van omstandigheden zorgt voor een uitzonderlijke situatie op de markt voor grondstoffen van potgrond- en substraten. “Dit vraagt om extra inzet en creativiteit van onze leden”, aldus Han de Groot directeur VPN. “Wij adviseren afnemers van potgrond- en substraat dan ook tijdig met de eigen leveranciers in overleg te treden. Op die manier kun je er met elkaar voor zorgen dat de kwantiteit en kwaliteit van het geleverde product op niveau blijft.”

Voedselproductie en leefbaarheid
De VPN ziet in de recente ontwikkelingen een illustratie van haar geschetste toekomstbeeld uit ‘Een sterke, onmisbare basis’. Het is niet voor niets dat de sector zich de komende jaren nog meer gaat inzetten voor het gebruik van hernieuwbare grondstoffen en verantwoord gewonnen veen (RPP-label). Alle beschikbare grondstoffen zijn namelijk heel hard nodig om aan de groeiende, mondiale vraag naar substraten te kunnen voldoen. Substraten zijn essentieel voor een verantwoorde voedselproductie en voor groene leefbare steden.
De VPN vertegenwoordigt ongeveer twintig innovatieve bedrijven die toonaangevend zijn als het gaat om innovatie en productontwikkeling. De leden van de VPN zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor ongeveer 98% van de in Nederland geproduceerde substraten. Op jaarbasis wordt ongeveer 7,5 miljoen m3 substraat geproduceerd, goed voor een omzet van circa € 400 miljoen euro.