EU-landbouwministers roeren zich: onwerkbare gewasbeschermingswet schaadt voedselsoevereiniteit en weerbare teelten

De Russische invasie in de graanschuur van Europa maakt het belang van Europese voedselsoevereiniteit pijnlijk duidelijk. Niet alleen raakt de Oekraïense schuur steeds leger, maar vooral de extreme energie- en kunstmestprijzen drukken de voedselproductie. Het wetsvoorstel om het gewasbeschermingsmiddelengebruik te halveren grijpt hard in op de tuinbouwproductie en zal deze trend alleen maar versterken. Glastuinbouw Nederland is kritisch op dit onwerkbare wetsvoorstel en steunt de oproep van elf EU-lidstaten om de impact van deze wet op de Europese voedselsoevereiniteit te onderzoeken. LNV steunt dit voorstel momenteel nog niet.

Klik hier voor de kritische reactie van Glastuinbouw Nederland.

In juni heeft de Europese Commissie haar voorstel voor een Verordening voor Duurzaam Gebruik van Gewasbeschermingsmiddelen (SUR) gepubliceerd. Glastuinbouw Nederland constateert echter dat de SUR niet bijdraagt aan verduurzaming van de glastuinbouw. De SUR heeft enkel tot doel het gebruik van chemische gewasbescherming te halveren. Zonder concreet handelingsperspectief voor telers. Het wetsvoorstel grijpt daarmee hard in op bedrijfsniveau. Zo kiest de Commissie voor kilogramreductie. Kilogramreductie zegt echter niets over de milieu-impact. Zeker niet in gesloten kassystemen met een hoge productie per oppervlakte en nagenoeg geen emissies.
Glastuinbouw Nederland stelt interim-landbouwminister Carola Schouten (CU) daarom een andere benadering voor (zie bijlage). Om werkelijk de milieu-impact van de tuinbouw te reduceren, zou de SUR moeten streven naar zo laag mogelijke emissies. Dit kan door bijvoorbeeld uit te gaan van de feitelijke milieu-impact van gesloten teeltsystemen of het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen per kilogram geoogst product, niet per hectare.

Productie steeds lastiger
Daarbovenop omvat het wetsvoorstel een verbod op elk gebruik van chemische en biologische gewasbeschermingsmiddelen in kwetsbare gebieden of binnen drie meter van die gebieden. Dit betreft niet alleen natuur of oppervlaktewater, maar ook de gebouwde omgeving. Dit wetsvoorstel zou de uitbreiding van glastuinbouw aanzienlijk belemmeren, terwijl dit als gesloten systemen nagenoeg geen emissies heeft en daarmee juist bijdraagt aan de doelen van de Europese Green Deal.
Waar het wetsvoorstel zich sterk richt op reductiedoelen, biedt het geen zicht op alternatieve gewasbescherming. De beoogde reductie is alleen mogelijk als er genoeg laagrisico-, biologische en technische alternatieven zijn. Als stok achter de deur is het nodig verplichtingen voor EU-lidstaten en de Commissie toe te voegen om deze alternatieven versneld beschikbaar te stellen, opdat telers alle groene middelen in handen hebben om de transitie via IPM te kunnen maken.

Voedselsoevereiniteit op het spel
Met de SUR zet Brussel de Europese voedselsoevereiniteit verder op het spel. Elf lidstaten, waaronder Oostenrijk, Bulgarije, Estland, Hongarije, Italië, Letland, Malta, Polen, Roemenië, Slovenië en Slowakije, roepen de Commissie daarom op onderzoek te doen naar de gevolgen van dit wetsvoorstel op voedselzekerheid en de betaalbaarheid van voedsel. Glastuinbouw Nederland roept de minister van LNV op dit onderzoek te steunen ten behoeve van weerbare teelten in Europa.

Jesse Schevel

Glastuinbouw Nederland - © 2024