‘Glastuinbouw moet relevantie van de sector proactief uitdragen’
Het was de vader van Martijn van Geel die in 2007 zijn chrysantenbedrijf uitbreidde door de overname van een rozenbedrijf. Die kas bleek echter niet geschikt voor chrysanten, waardoor besloten werd om daar phalaenopsis in te gaan telen. Daarmee was het gemengde sierteeltbedrijf geboren. “Beide teelten passen energetisch prima bij elkaar. Ook de watersystemen zijn gekoppeld. Die combinatie van teelten loont met de huidige energieprijzen zelfs nog iets meer dan in een normale periode”, legt Martijn uit.
Kijkend naar de actualiteit in de sector en in de wereld, constateert hij dat er sprake is van een rollercoaster. “Persoonlijk denk ik dat de prijsstijgingen niet komen door de oorlog. Dit zagen we ook al voor die tijd. Energie en grondstoffen gaan al vanaf vorig jaar zomer omhoog. Dat de afzet na de oorlog op zijn kop is komen te staan, in combinatie met alle kostenstijgingen, zorgt voor de achtbaan. Er ging best veel product van ons naar Oost-Europa, inclusief Rusland en Oekraïne, dus dan wordt het lastig. Maar de veerkracht die de sierteelt vervolgens etaleert, is opvallend en hoopgevend.”
Positief ingesteld
Nee, de situatie is zeker niet vergelijkbaar met de herstelperiode direct na de start van de coronapandemie, maar wel beter dan in maart van dit jaar verwacht. “Begin van het kalenderjaar staan de seinen op groen voor een goed jaar, twee maanden later staat iedereen er slecht voor, maar nu valt het zeker qua prijsvorming toch wel weer mee. We zijn in staat om ons snel te herstellen, maar ook die situatie kan snel veranderen. Ook moeten we niet vergeten dat bij phalaenopsis de prijzen voor 1-tak en A2-sorteringen laag zijn. Dat is toch 25 procent van je productie.”
Dat neemt niet weg dat Martijn constateert dat hij wellicht wat positiever is ingesteld dan collega’s om hem heen. “Ik schrok best wel van de uitkomst van de enquête van eerder dit jaar, naar aanleiding van de explosie van de gasprijzen. Het vooruitzicht dat 30-40 procent van de teeltbedrijven in financiële problemen komt als de situatie die jaar niet verbetert, werd in de media al snel vertaald naar: een derde van de bedrijven moet stoppen. Zelf had ik zeker niet het gevoel dat het zo slecht ging. Mede vanwege de snel herstelde prijzen tijdens de coronacrisis.”
Maar uiteraard verliest de jonge ondernemer uit Drenthe de realiteit niet uit het oog. “Ik sta er graag positief in, maar weet ook dat we te maken krijgen met de effecten van de inflatie. Echter, de huidige situatie kan er ook toe leiden dat er komende winter minder product uit binnen- en buitenland op de markt komt, hetgeen weer een positief effect kan hebben op de prijsvorming.”
Veel potentie
Genoemde karaktereigenschap maakt dat hij ook niet nerveus wordt van bijvoorbeeld een motie onlangs in de Tweede Kamer om maar te stoppen met sierteelt in Nederland, vanwege ‘het gebrek aan relevantie en de enorme afhankelijk van (Russisch) gas’. “Dan vraag ik me wel even af of we als sector genoeg lobbyen. Maar ik ben van mening dat sommige politieke partijen met een dergelijke motie alleen maar willen scoren bij hun achterban, zonder zich echt te verdiepen in de kracht en de meerwaarde van onze sector. Er bleek uiteindelijk slechts steun te zijn van een kleine minderheid, maar ik had niet gedacht dat het voorstel nog zoveel stemmen zou krijgen. Feit is dat je door een dergelijke politieke actie wel wordt aangesproken in je omgeving. Dat vergroot het belang om ons als glastuinbouw nog beter te profileren. We zijn een sector met veel potentie en ook op vele vlakken. Met elkaar moeten we in staat zijn om dat over te brengen aan politiek, overheden en maatschappij.”
Denken in kansen
Alles wat nu op de sector afkomt, biedt juist ook weer kansen, meent de teler. “Vraag naar onze mooie en gezonde producten blijft, zo is mijn overtuiging. Daar gaat de politiek niet over. Dan gaat het er over wie kan deze producten het beste en met de minste milieu-impact maken. Hier lopen wij in Nederland al in voorop en de huidige situatie geeft alleen maar meer reden om hier nog meer op in te zetten. Dan blijft er perspectief voor onze sector.”
Relevantie, daar gaat het volgens Martijn van Geel om. “Het is niet voor niets dat Glastuinbouw Nederland daar nadrukkelijk op inzet. Niet alleen met het nieuwe hoofdthema Gezondheid & Geluk, maar ook met de vernieuwde toekomstvisie richting overheden en beleidsmakers. Uiteraard moeten we kritisch blijven op onze manier van telen, maar in gesprekken met afnemers merk ik dat er steeds meer aandacht is voor onze duurzame manier van telen. Dat vind ik een vorm van denken in kansen.”
De maatschappelijke discussie is nu sterker dan ooit, vindt hij. “Kijk maar de zojuist besproken motie in de Tweede Kamer. Op die discussie moeten we goed voorbereid zijn; in plaats van veronderstellingen weerleggen, moeten we discussies voor zijn. Proactief acteren richting de maatschappij, dat wordt steeds belangrijker. Want als glastuinbouw hebben we onze maatschappij heel veel te bieden.”
Jonge ondernemers
Hij is de jongste ondernemer in het bestuur van Glastuinbouw Nederland en ervaart het als positief dat er sprake is van een goede verhouding tussen ervaring en jong elan. “Ik zie ook bij ons in de noordoostelijke regio steeds meer jonge ondernemers. Zij kiezen er eerst voor om het bedrijf op de gewenste manier te runnen en dat begrijp ik. Ook zij willen lang en duurzaam ondernemen. Daarvoor is het belangrijk om ook met betrokken overheden de juiste stappen te kunnen zetten. Dat betekent wel dat ook de nieuwe generatie zich bestuurlijk moet gaan inzetten. Ik ervaar het als leerzaam dat ik aan tafel zit met collega’s die het klappen van de zweep al langer kennen en bepaalde situaties al eerder hebben meegemaakt. Daar kunnen jongeren beslist hun voordeel mee doen.”
In de rubriek ‘Bestuurder in beeld’ laten we maandelijks een bestuurslid van Glastuinbouw Nederland aan het woord over zijn of haar bestuursactiviteiten, het ondernemerschap en visie op de actualiteit.
(Tekst: Roger Abbenhuijs)