‘We moeten het peloton meekrijgen om de sector vitaal te houden’

“Ja hoor, je mag me allereerst best aanspreken als ondernemer. Dat heb je met de andere voorzitters ook gedaan.” Het is de enigszins verrassende openingszin van Ilone Ammerlaan, voorzitter van regio Oostland. Het boek van Plantise, het op-kweekbedrijf waar ze deel uitmaakte van de directie, leek immers gesloten. “Klopt, maar als aandeelhouders hebben we de sleutels teruggekregen om de lopende zaken af te handelen en de systemen vooralsnog in de lucht te houden. Alle locaties in Nederland zijn verkocht, in het buitenland gedeeltelijk.” Zakelijkheid is nu vereist, maar de pijn is voelbaar. “Ik ben nu eenmaal een echte ondernemer.”

Dat maakt dat Ilone Ammerlaan zich heel goed kan verplaatsen in de glastuinbouwondernemers die als gevolg van onder andere de energiecrisis ingrijpende maatregelen hebben moeten nemen het afgelopen jaar. “Het meeste leef ik mee met al die medewerkers die zich tientallen jaren volop hebben ingezet voor het bedrijf dat moet stoppen.” Maar net als veel glastuinbouwondernemers heeft ook zij zich de afgelopen tijd de vraag gesteld: wat nu?
Ondernemerschap zit in haar genen, dat komt goed van pas in haar functie van regiovoorzitter, die zij ruim anderhalf jaar vervult. Maar ze heeft meer ambities en interesses. Zo is Ilone begonnen met een opleiding Neuro Linguïstisch Programmeren (NLP). “Meer systemisch werken, daar geloof ik in. Daar kunnen we zeker ook wat mee binnen directies en organisaties in de glastuinbouw.”

Water is hot item
De taak van regiovoorzitter is een deeltijdfunctie en die wordt in Oostland grotendeels ingevuld met overlegstructuren en bijeenkomsten voor de aangesloten leden. “Dat maakt dat ik wel regelmatig telers spreek, maar soms te weinig tijd heb om  hun bedrijven te bezoeken. Graag ga ik met relatiebeheerder Jos van Kester mee om potentiële leden te bezoeken en te vertellen welke meerwaarde Glastuinbouw Nederland heeft voor onze ondernemers, onder andere door het team van specialisten die wij hebben binnen onze organisatie.”
Het zijn logischerwijs de bekende thema’s van de glastuinbouw die ook in Oostland de agenda bepalen: energie, water, plantgezondheid, arbeid/huisvesting. “Stuk voor stuk belangrijke onderwerpen voor de glastuinbouw van vandaag en morgen.” Met de waterkwaliteitsrapportage van Delfland nog vers in het geheugen is het project ‘De emissieloze kas’ het eerste speerpunt dat de regiovoorzitter aanstipt. “Ik vraag me soms af of telers hier voldoende bij betrokken zijn. Het is hun plicht om hiermee aan de slag te gaan. Water is een hot item en de framing van de omgeving, waar het gaat om de kwaliteit van het oppervlaktewater, is niet in het voordeel van onze sector. De kunst is om kritiek te pareren en de beeldvorming te veranderen. De vervuiler betaalt, dat is terecht. Telers moeten scherper kijken naar hun eigen kas, want lekstromen zijn een belangrijke oorzaak van de vervuilingen die nu nog worden geconstateerd. Ik heb goede verwachtingen van de watercoaches die we als Glastuinbouw Nederland gaan inzetten”, zo kijkt Ilone Ammerlaan vooruit.

Mix van energiebronnen
Ze zet overigens wel vraagtekens bij het feit dat er nog middelen worden gevonden die al jaren niet meer zijn toegelaten en worden gebruikt in de tuinbouw. “Wat gebeurt er in de bodem van het oppervlaktewater rondom de kassen? Dat vind ik een reële vraag. Zaak is en blijft dat gedegen handhaving een vereiste is. Mensen controleren is nodig om te weten of ze aan de eisen voldoen. Het is ook vaak dat men het zich niet bewust is dat er ergens een lek zit.”
Wie duurzaamheid zegt in de glastuinbouw, zegt bijna onmiddellijk ook energie. “Het ideaalplaatje voor de komende jaren in Oostland is een mix van energiebronnen: restwarmte van de industrie, waterstof, warmterotondes, aardwarmte. Het is wel zaak om door te pakken, ook als elektriciteit en gas de komende tijd weer goedkoper worden. We moeten vooruit kijken, nu al kijken naar de oplossingen voor over tien jaar. Dat vereist ondernemerschap en dat is in de glastuinbouw gelukkig in ruime mate aanwezig.”

Leven lang ontwikkelen
Goed ondernemerschap moet echter ook vandaag de norm zijn, vindt Ilone Ammerlaan. “We hebben nog steeds veel mensen nodig in onze sector. Huisvesting van internationale werknemers is van cruciaal belang als je daar ook de komende jaren gebruik van wil maken. De arbeidsvoorwaarden moeten in orde zijn als je mensen langere tijd aan je wil binden.” Dat geldt uiteraard ook voor de vaste werknemers. “Scholing en persoonlijke ontwikkeling zijn van groot belang. Een leven lang ontwikkelen is het uitgangspunt; vraag is hoe we als sector de krachten op dat vlak nog beter kunnen bundelen. We kunnen nog zoveel leren van elkaar, terwijl ik zie dat op veel plekken nog opnieuw het wiel wordt uitgevonden.”
In zijn algemeenheid constateert de Oostland-voorzitter dat onder meer teamleiders elkaar nog te weinig opzoeken. “Alleen met koplopers ga je de strijd niet winnen. Op alle belangrijke dossiers is het zaak dat we het grote peloton meekrijgen. Alleen dan houd je een sector vitaal. Als je toekomstperspectief ziet voor je bedrijf, dan is het zaak dat je je blijft ontwikkelen en openstaat voor vernieuwing en samenwerking.”

Krachten bundelen
Met interesse las Ilone Ammerlaan de passage over jonge ondernemers uit het interview met Toon van Tuijl, haar collega-regiovoorzitter in Gelderland-West. “Ook wij hebben jonge ondernemers in onze regio. Er zitten zelfs twee leden van Tuinbouw Jongeren Oostland in ons regiobestuur. Zij werken weer nauw samen met hun leeftijdgenoten in Westland. Mooi om te zien dat zij de noodzaak van samenwerking inzien en onderschrijven. Wil je in de toekomst een vuist kunnen maken richting de steeds machtigere retail, dan is schaalgrootte een vereiste. Ook in dat opzicht is krachtenbundeling van essentieel belang.”
Afsluitend geeft Ilone Ammerlaan het hoofdbestuur van Glastuinbouw Nederland mee om jongeren ook een bestuursfunctie te geven. “Geef ze mediatraining, zodat ze zich kunnen ontpoppen tot ware ambassadeurs van de glastuinbouw en van Glastuinbouw Nederland. De kennis en kunde van onze organisatie mag best breder worden uitgedragen. En vergeet in dat proces ook zeker de vrouwen in de sector niet. We hebben de sector en de maatschappij veel te bieden. We moeten alle talenten inzetten om dat uit te dragen en te benutten.”

In de rubriek ‘Regiovoorzitter in beeld’ laten we maandelijks een voorzitter van een regio van Glastuinbouw Nederland aan het woord over zijn of haar bestuursactiviteiten, ondernemerschap en visie op de actualiteit. Deze serie volgt op de reeks interviews uit 2022 waarin de leden van het hoofdbestuur van Glastuinbouw Nederland aan het woord zijn gekomen.

(Tekst: Roger Abbenhuijs)

Ilone Douma-Ammerlaan

Glastuinbouw Nederland - © 2024