In deze pilot werden 7 verschillende substraatmengsels gedemonstreerd, samengesteld door Klasmann Deilmann, Jiffy en Kekkilä-BVB, waaronder 1 referentiemengsel op basis van veen, 2 substraat mengsels 50% gereduceerd in veen, en 4 mengsels 100% veenvrij.

Elk substraatmengsel stond op een aparte tafel zodat de waterbehoefte apart kon worden afgestemd op de substraatbehoefte. Er werden 2 rassen poinsettia gedemonstreerd: Premium (Dümmen Orange) en Christmas Feeling (Selecta). De kerststerren werden geteeld in potmaat 12 voor een periode van 15 weken.

Tijdens de teelt werden van elk ras/substraat-combinatie de algemene gewasstand, beworteling, en bloei/kleuring elke 14 dagen bepaald. Het versgewicht van de planten en wortels werd aan het einde van de proef bepaald. Daarnaast werden er uitgebreide fysische analyses van de substraten uitgevoerd, werden chemische analyses uitgevoerd, en werd de pH en EC elke 14 dagen handmatig gemeten.

Resultaten
Met uitzondering van een aantal substraatmengsels waren de verschillen tussen de planten aan het einde van de teelt klein. Hierin zaten wel verschillen tussen de rassen. De verschillen in versgewicht tussen de substraten in het ras Premium waren groter dan in de Christmas Feelings. In het ras Premium resulteerden de veenreferentie in het hoogste versgewicht en de meeste scheuten. Op het gebied van beworteling waren echter de verschillen in het ras Christmas Feelings groter.

Met name substraat D (50% gereduceerd) bleef achter in de ontwikkeling. In dit substraat werd gedurende de teelt een relatief hoge EC gemeten en een lage pH. De beworteling in dit substraat was matig met name in de eerste periode. In substraat E (veenvrij) leidde een juist hoge pH en een lage EC tot verschillen met de andere substraten. In dit substraat was de beworteling juist sterker dan gemiddeld.

Substraat C (Veenvrij) liet een gemiddeld iets lagere beworteling zien in vergelijking met de andere substraten maar verder werd er in dit substraat niks opvallends gemeten. Na het uit elkaar zetten werden in zowel substraat C, D als E uitval geconstateerd. Dit was vooral in het ras Christmas Feelings. De uitval werd veroorzaakt door een combinatie van Pythium, Fusarium, en Sciara larven maar richtte zich vooral op zwakkere planten. Hierop werd verder geen actie ondernomen.

Tegen de verwachtingen in leek in deze pilot in de veenvrije mengsels geen grotere behoefte te zijn voor irrigatie ten opzichte van de veenreferentie. Dit kan wellicht verklaard worden door de teeltperiode die later in het jaar was, met een relatief gemoedelijker klimaat met zachtere temperaturen en weinig instraling.

Zie voor verdere resultaten het rapport.

Conclusies
Dit pilotonderzoek Poinsettia telen op veen gereduceerde en veenvrije substraatmengsels ging beter dan verwacht. In de omstandigheden van deze pilot, bij een teelt later in het jaar met een rustig klimaat, waren de resultaten van het telen op alternatieve substraten overwegend positief. Wel is gebleken dat het bij deze substraten zeer belangrijk is om de juiste combinatie van bemesting, klimaat, en watergift toe te passen.

Sterkere rassen kunnen een oplossing bieden voor een optimale groei, mits deze factoren in balans blijven. Als deze factoren niet in balans zijn kunnen meer problemen met uitval door schimmelziektes of sciara worden verwacht, zoals is gebleken bij enkele substraten in deze pilot.

Zie ook het project Kas als Ecosysteem.