De inzet van de milieucommissie om alternatieven te versnellen en de focus te verleggen naar een lagere footprint, in plaats van nietszeggende kilogramreductie, is nog te vrijblijvend en veruit onvoldoende om teeltproblemen in Europa te voorkomen.

De sociaaldemocraten, liberalen, groenen en de linkse fractie sloten op 24 oktober in de milieucommissie van het Europees Parlement een deal om de voorgestelde Verordening Duurzaam Gebruik Gewasbescherming (SUR) aanzienlijk te verscherpen. Een flinke trendbreuk ten opzichte van een eerdere stemming in de landbouwcommissie, die juist inzette op versoepelingen. De Europese christendemocraten en conservatieven steunden het compromis voor het versneld uitfaseren van chemie in de milieucommissie niet.

Hogere reductiedoelen en inzet op vervanging
De milieu-Europarlementariërs willen het chemisch gewasbeschermingsgebruik in 2030 ten opzichte van 2013 tot 2017 tenminste halveren. Het gebruik van risicovollere middelen moet zelfs met 65% worden verminderd. Een complexe rekenmethode zal uiteindelijk de nationale reductiedoelen voor Nederland bepalen, zodat de Europese doelen worden gehaald. Als de Europese Commissie van mening is dat een lidstaat te weinig maatregelen treft om zijn nationale doelen te halen, mag zij hogere ambities opleggen. Daarmee kiest de milieucommissie voor strengere ambities en een stevigere vinger aan de pols.

Daartegenover willen de parlementariërs vervangingsdoelen zetten. Die vervangingsdoelen moet ervoor zorgen dat er meer laagrisico- en biologische middelen op de Europese markt komen, waardoor chemie verantwoord kan worden uitgefaseerd. Zolang er echter alleen wordt gekeken naar volumes en aantallen en niet naar effectiviteit en doelmatigheid van de stoffen, is deze inzet te vaag en te vrijblijvend. Met daarbovenop dichtgetimmerde gewasspecifieke teeltregels en dichtgeregelde IPM-strategieën blijft er zo weinig handelingsperspectief voor telers over. Een krimpend middelenpakket zonder effectieve alternatieven vormt een groot risico voor productie en weerbaarheid van onze teelten.

Glastuinbouw uitgezonderd van gebruiksverboden
Ook met bredere bufferzones wil het Parlement de milieudruk verlagen. Binnen 5 meter rondom gevoelige gebieden (gebouwde omgeving, ontginnings- en natuurgebieden) zouden alleen nog biocontrol en biologische middelen mogen worden toegestaan. Binnen 3 meter van deze gebieden wordt ieder middel verboden, behalve in de glastuinbouw. Die sector mag met zijn gesloten systemen een uitzondering krijgen op deze gebruiksverboden.

Lobby ploegt door
Met deze deal wil Brussel een stevige vinger in de pap van het plantgezondheidsbeleid van de lidstaten krijgen. De komende weken zal deze deal worden besproken in het volledige Europees Parlement. Glastuinbouw Nederland blijft zich bij Europarlementariërs inzetten om deze onwerkbare doelen en strikte teeltmaatregelen van tafel te krijgen voor definitieve eindstemming in het Parlement. Ondertussen proberen ook de kritische milieuministers in de Raad tot een gedeelde positie te komen. Glastuinbouw Nederland staat in nauw contact met LNV en IenW om tot een werkbaar wetsvoorstel te komen.