Adri Bom-Lemstra, voorzitter Glastuinbouw Nederland: “Vandaag hebben we misschien verloren, maar inhoudelijk wel gewonnen. Nederlandse telers kunnen namelijk een grote bijdrage leveren aan het beschermen en beheren van natuur, voor de toekomst van onze planeet. Biodiversiteit is van groot publiek belang en leidt tot een veerkrachtigere en mooiere omgeving. Het oorspronkelijke wetsvoorstel van de Commissie schoot aan dat doel voorbij. Met de aanpassingen van vandaag is de belangrijkste angel eruit gehaald en biedt daarmee een stevige basis in de onderhandelingen tussen lidstaten en Parlement. Het is cruciaal dat deze versoepelingen straks ook de eindstreep halen.”

Radicale wijzigingen
De Natuurherstelwet gold de afgelopen maanden als twistpunt in de Brusselse politiek. In het Parlement en in de Raad van EU-milieuministers heersten met name zorgen over de gevolgen van de wet op voedselsoevereiniteit en vergunningverlening. Een nieuwe stikstofcrisis lag op de loer. Eerder wezen de drie voorbereidende commissies (landbouw, visserij en milieu) in het Parlement het wetsvoorstel daarom nog af. Ook in de Raad van Europese milieuministers weerklonk de kritiek op het voorstel, dat uiteindelijk met minimale meerderheid werd aangenomen. Het voltallige Parlement legde die adviezen dinsdag 11 juli naast zich neer en koos voor radicale wijzigingen om deze zorgen zoveel mogelijk het hoofd te bieden.

Kritieke aanpassingen
Zo stelt het Parlement voor om de natuurherstelmaatregelen te beperken tot Natura 2000-gebieden, hetgeen oorspronkelijk voor alle natuurgebieden zou gelden. De scope van het wetsvoorstel is daarmee aanzienlijk gekrompen tot de herstelopgaven die de Vogel- en Habitatrichtlijnen (VHR) grotendeels ook al vereisen. Daarnaast is het veelbesproken verslechteringsverbod uit het voorstel gehaald. Dit verbod stelde dat de natuurkwaliteit in geen enkel gebied achteruit mocht gaan, wat vergunningverlening in de toekomst vrijwel onmogelijk zou maken. Bovendien is artikel 9 met betrekking tot het verplicht vernatten van veengebieden door het Parlement verwijderd. Het artikel zou dan ook aanzienlijke beperkingen op het gebruik van veensubstraten opleveren. Ook mogen lidstaten bij de implementatie van de wet nu rekening houden met de bevolkingsdichtheid en ander landgebruik in dichtbevolkte gebieden.

Wet op pauze
Adri Bom-Lemstra ondersteunt de ‘noodrem’ die het Parlement heeft ingevoerd: “Het Parlement wil een noodrem op de wet. Zodra de voedselveiligheid, voedselvoorziening, hernieuwbare energie of volkshuisvesting in de knel komt door bepalingen in de Natuurherstelwet, wordt aan de rem getrokken en de wet gepauzeerd. Dat is belangrijk voor een dichtbevolkt land als Nederland, waar we op een klein oppervlak een balans moeten zien te vinden tussen al deze maatschappelijke uitdagingen.”

Vervolg
De Raad van EU-milieuministers, het Europees Parlement en de Europese Commissie zullen nu verder onderhandelen over hoe de definitieve wetgeving eruit komt te zien. Dit gebeurt via een ‘trialoog’, waarbij de drie instituties samen onderhandelen over een akkoord. Het akkoord dat hier (mogelijk) uit voort vloeit, moet vervolgens door elk van de instellingen opnieuw worden goedgekeurd. Pas daarna wordt het wetsvoorstel definitief aangenomen.