Het antwoord op de vraag welke onderwerpen zijn agenda en die van de ondernemers in zijn regio bepalen, kan Jacco Vooijs snel en vloeiend opsommen: huisvesting internationale werknemers, fossielvrij telen, goed gietwater, kwaliteit oppervlaktewater en in het verlengde daarvan de druk op het middelenpakket. “Allemaal dossiers met een hoge prioriteit voor de korte en langere termijn. Internationale werknemers hebben we keihard nodig. Om ze te behouden is goede huisvesting een vereiste. Dat we wegmoeten van fossiel is eveneens een gegeven. De toekomst voor de glastuinbouw ligt in duurzamere energievormen; een mix van wind, zon, restwarmte, aardwarmte, kernenergie en waterstof. Het belang van goed gietwater wordt weleens onderschat, maar gaat naar de toekomst toe meer en meer spelen. En willen we ook de komende jaren nog kunnen beschikken over een afdoend middelenpakket, dan moeten we de kwaliteit van het oppervlaktewater in onze teeltgebieden verder verbeteren.”

Tijdrovend proces
Herstructurering is een onderwerp dat in elk teeltgebied speelt, maar waarvoor de oplossing veelal maatwerk is. “Hoe organiseer je dat goed? Dat is de vraag waarmee we ons bezig moeten houden. Het is een tijdrovend proces, mede door de enorme variatie in teeltgebieden: jong, oud, groot, klein. Bovendien zijn er meerdere partijen bij betrokken: provincies, gemeenten, waterschappen.” Dat glastuinbouwgebieden veranderen is een continu proces en bovendien van alle tijden. “Maar we kunnen wel willen dat ondernemers verkopen, maar die moeten daar uiteraard wel klaar voor zijn. Nogmaals, dat kost tijd.”
Gesprekken met zijn achterban leren Jacco Vooijs dat elke glastuinbouwondernemer zich zorgen maakt over de kostenstijgingen van de afgelopen tijd. “De rente loopt op, arbeidskosten gaan omhoog en dat geldt ook voor de bouwkosten. Wat is er niet duurder geworden, zo hoor ik ondernemers weleens verzuchten. Dat is best een uitdaging voor de toekomst.”

Rotsvast vertrouwen
Dat maakt dat de regiovoorzitter spreekt over behoorlijk wat onrust in de sector. “Bijvoorbeeld op gebied van energie is er nog veel onduidelijk. Overheden hebben bovendien te weinig zicht op de kostenstijgingen waar telers mee worden geconfronteerd. Als we zo doorgaan is niet uit te sluiten dat producten twee keer zo duur worden als nu. En zijn consumenten bereid om dat te betalen voor producten waar zij gezonder en gelukkiger van worden?”
Dat neemt niet weg dat Jacco Vooijs een voorzitter is met een rotsvast vertrouwen in de ondernemers en de toekomst van de glastuinbouw in ons land. “De coronapandemie en de recente energiecrisis bewijzen dat de sector altijd sterker uit de strijd komt. Dat zal ook nu gebeuren, al zal dat niet met hetzelfde aantal telers zijn als nu actief is. Er gaan bedrijven afvallen, ook goede bedrijven met enthousiaste ondernemers. Dat is spijtig, want het gaat hier vooral om het welzijn van mensen.”

Nieuwe wetgeving
Met oog op de genoemde uitdagingen waarvoor ondernemers staan, hecht Jacco Vooijs veel waarde aan de goede samenwerking tussen de regio’s enerzijds en het landelijk bestuur en de specialisten van Glastuinbouw Nederland anderzijds. “In Den Haag en Brussel zijn we goed vertegenwoordigd, dat is erg belangrijk. De informatiestroom richting de bedrijven loopt ook naar tevredenheid. Werken aan goede regelgeving gaat eveneens goed. Essentieel is echter de implementatie, de uitvoering van nieuwe wetgeving. De kennis en kunde van Glastuinbouw Nederland moeten hiervoor ook nadrukkelijk worden ingezet in de regio.”

Digitale stappen
Pratend over inzet wordt ook de inzet van werknemers én robotica ter sprake gebracht. “Vanuit onze Human Capital Agenda en samen met onder andere de greenports en Kasgroeit moeten we werken om ondernemers mee te nemen naar de toekomst. Nieuwe mensen op de bedrijven moeten nadrukkelijk aansluiten op hetgeen de markt vraagt. Robotisering, automatisering, ai; we zijn er volop mee bezig. De toekomst ligt in een samenspel tussen intelligente data en intelligente handen.”
Er zijn al veel stappen naar de toekomst gezet, maar op gebied van digitalisering en robotisering moet de sector, volgens de regiovoorzitter, zeker nog stappen maken. “Het plukken van een tomaat is niet eenvoudig voor een robot, zo is wel duidelijk. Je hebt immers niet alleen te maken met de vrucht, maar ook met het blad dat daarvoor, -achter, of –naast hangt. Die complexiteit vereist kijken in andere sectoren. Ook hier geldt dat we dankzij samenwerking de volgende stap kunnen zetten.”

In de rubriek ‘Regiovoorzitter in beeld’ laten we maandelijks een voorzitter van een regio van Glastuinbouw Nederland aan het woord over zijn of haar bestuursactiviteiten, ondernemerschap en visie op de actualiteit. Deze serie volgt op de reeks interviews uit 2022 waarin de leden van het hoofdbestuur van Glastuinbouw Nederland aan het woord zijn gekomen.
(Tekst: Roger Abbenhuijs)